اطلاعات سفر به ارمنستان

اطلاعات جامع برای یک سفر دا انگیز به کشور زیبای ارمنستان 

ارمنستان Republic of Armenia

با 29800 کیلومتر مربع مساحت، در جنوب غربی منطقه قفقاز و با کمی فاصله از سواحل جنوب شرقی دریای سیاه واقع شده و همچون کمربندی بین مرزهای جمهوری اسلامی ایران از یک سو و جمهوریهای آذربایجان و گرجستان از سوی دیگر گسترده شده است.
این کشور از جنوب با جمهوری اسلامی ایران، از جنوب غربی با جمهوری خود مختار نخجوان، از غرب با ترکیه و از شمال با گرجستان و از شرق با جمهوری آذربایجان مرز مشترک دارد.

">سفر به ارمنستان

رامین رخ فروز

اسفند 1389

سفر زمینی با اتوبوس به ارمنستان

برای سفر زمینی به ارمنستان چند نکته را به خاطر داشته باشید.به خاطر داشته باشید سفر زمینی به ارمنستان با توجه به وضعیت خاص جاده در ارمنستان سفری طولانی خواهد بود.پس سعی کنید از مسیر سفر خود لذت ببرید که در کاهش خستگی ناشی از سفر سهم بسزایی خواهد داشت.طبیعت بکر ارمنستان وزیبایی های خاص مسیر شما را شیفته خود خواهد ساخت. اگر مایلید با اتوبوس به ارمنستان سفر کنید نیز می توانید با مراجعه به ترمینال غرب (آزادی) در تهران از یکی از شرکت ها بلیط اتوبوس به ارمنستان را تهیه نمایید.بلیط اتوبوس به ارمنستان را می توانید به صورت رفت یا رفت و برگشت تهیه نمایید.

دو تا شرکت هر روز اتوبوس به ارمنستان دارند که ساعت 2 بعدظهر حرکت و ساعت حدود 12 ظهر روز بعد می رسید ارمنستان در صورتی که تاریخ برگشت شما قطعی نیست می توانید در خواست بلیط برگشت بدون تاریخ را نمایید که دو روز پیش از زمان بازگشت می بایست با مراجعه به دفتر شرکت مذکور در ایروان تاریخ بازگشت خود را قطعی نمایید.اگر نقطه شروع سفر را تهران در نظر بگیریم

تهران تا تبریز ۶۰۰ کیلومتر - تبریز تا جلفا ۱۳۵ کیلومتر - جلفا تا سیه رود ۶۰ کیلومتر - سیه رود تا مرز نوردوز (ارمنستان) ۲۰ کیلومتر - معطلی در مرز ۲ الی ۳ ساعت - فاصله نوردوز تا ایروان ۴۰۰ کیلومتر جمعا تا مرز 1215 کیلومتر می باشد  تشریفات گمرکی و مسیر خاص تا ایروان نیز زمان زیادی را به خود اختصاص خواهد داد.حدود ساعت 3 نصف شب می رسید مرز پس قبلش تواتوبوس خوب بخوابید اگر توانستی !  و حالا در پایانه مرزی   بهتر در مرز از تنها صرافی مجاز پولتان را تبدیل به دارم کنید و اکیدا از افراد متفرقه چنج نکنیدسپس می بایست مبلغ 5000تومان بابت عوارض خروج از کشور را در بانک ملی مستقر در ساختمان اصلی به حساب دولت واریز نمود که این مبلغ با خروج های متعدد زمینی از کشور تغییری نخواهد نمود در صورتی که در خروج از کشور به صورت هوایی پس از خروج از کشور برای اولین باردر سال میزان عوارض خروج از کشور برای بار دوم و سوم مبلغی بسیار بیشتر می باشد.تشریفات گمرکی در بخش ایرانی مرز با توجه به تعداد مسافران متغیر است اما ظاهرا زمانی بیشتر از ١ ساعت را به خود اختصاص نخواهد داد.پس از پایان تشریفات گمرکی با عبور از روی پل وارد ارمنستان خواهید شد.بر خلاف بخش ایرانی مرز ساختمانهای واقع در آنسوی پل ساختمانهایی قدیمی و ظاهرا متعلق به دوران شوروی سابق می باشد.نیروهای مرزبانی و گمرک ارمنستان به ندرت ارمنی بوده و عموما روسی می باشند.افرادی با موهای طلایی رنگ و چشمانی روشن و یونیفرم هایی زیبا

مقررات ورود  ویزای ارمنستان

ویزای ارمنستان

اگر با اتوبوس به ارمنستان سفرمی نمایید می بایست تا صدور ویزای ارمنستان برای آخرین نفر ازهمسفران منتظر بمانید که اندکی طولانی است.

یک نکته : تا می شود از بردن دارو بخصوص کدئین دار جدا خوداری کنید اگر هم لازم است حتمی نسخه پزشک را نیزبه همراه داشته باشید وگرنه انطرف خدا به دادتان برسد

هیچ محدودیتی در ورود وسایل همراه مسافر (از جمله عطریات، دخانیات و الکل) وجود ندارد، مگر اینکه بسیار بیشتر از اندازه معمول استفاده شخصی باشد. اطلاعات بیشتر در سایت گمرک ارمنستان.

مامورین ارمنستان مقدار کمی ترکی و انگلیسی بلد هستند که تا حدودی کارتان را راه می اندازد ولی اگر متوجه منظور آنها نشدید از هموطنان ارمنی که معمولا بسیار در حال عبور از مرز هستند کمک بگیریدبعد از عبور از مرز نوردوز ( نودوز ) در ارمنستان قسمت جالب سفر شروع میشود جاده های زیبا در راه ایروان و البته پیچ در پیچ و گردنه ٬ سر سبز ٬ بکر ٬ خلوت ٬ جنگلی 

 فاصله  مرز ایران تا ایروان پایتحت ارمنستان ۴۰۰ کیلومتری می باشد و باید خود را برای سفری ۹ - ۸ ساعته آماده کنی جادها چیزی شبیه جاده چالوس خودمان البته با دست اندازهای وهشتناک 

در طول مسیر به سوی ایروان از دو شهر عمده عبور خواهید نمود.ابتدا پس از طی مسافتی در حدود ٨٠ کیلومتر به شهر کاپان میرسید

چندکیلومتر بعد از شهر کاپان و 240 کیلومتر قبل از شهر ایروان ٬ شهر گوریس قرار دارد شهر کوچک و زیبای گوریس با جمعیتی حدود 20 هزار نفر در درون دره ای محصور با تپه های سرسبز واقع است

ساعت حدود دوازده یک می رسید ایروان که درب اتوبوس خانمها ! وآقیانی هستند که به شما پیشنهاد اجاره آیارتمان می نمایین که اگر سه چهار نفری با هم باشید از لحاظ هزینه خیلی برایتان به صرفه خواهد بود

واحد پول ارمنستان و تبدیلات آن

نام واحد پول کشور ارمنستان درام است. خود واژهٔ درام از «درم» پارسی میانه وارد زبان ارمنی شده. پارسی میانه خود، این واژه را از واژه یونانی دراخما وام گرفته بود. تلفظ‌های گوناگونی از آن واژه در خاورمیانه رواج گرفت مانند درم، درهم و درام.

امروز در زبان ارمنی واژه درم معنی پول هم می‌دهد.

هر درام معادل تقریبا 28ریال ایران است.سکه های ۱۰ و ۲۰ و ۵۰ و ۱۰۰ و ۲۰۰ و۵۰۰ درامی و اسکناسهای ۵۰ تا ۵۰۰۰۰ درامی در این کشور رایج است

فرمول حساب تبدیل درام به تومان ودلار البته سرانگشتی ها

پول ارمنستان درام ضرب در عدد3 میشه تومان و تقسیم بر سه با حذف سه صفر میشه دلار

(ماشین حساب بدم خدمتون)

اسکناسهای ارمنی

ترتیب 50 و100و500و1000و5000و20000 درامی  

اما کجا پولمان را تبدیل کنیم  ؟

اولا به صرفه ترین چنج اینه که دلار در ایران بخرید و توی ارمنستان اونو تبدیل به درام کنید 

• ایران

کجا پولمان را تبدیل کنیم ؟سر مرز نور دوز وارد پایانه مرزی که می شود یک صرافی وجود دارد که می توانید پولتان هرچی هست را تبدیل به درام کنید این صرافی  اولین و تنها صرافی مجاز در مرز ایران و ارمنستان (پایانه مرزی نوردوز ) بوده و در راستای تکریم اربابان رجوع بصورت شبانه روزی و بدون تعطیلی آماده ارائه خدمات ارزی به مسافرین، تجار، شرکتهای حمل و نقل، شرکتهای مسافر بری و غیره می باشد. ارزهای مورد معامله این صرافی عبارتند از: درام – دلار – یورو – مانات آذربایجان – لیره ترکیه که قیمت به صورت روزانه و بر اساس نرخ بانک مرکزی تعیین و ارائه میگرددصرافی حضرتی با مدیریت علی حضرتی

• ارمنستان

اول یک نکته :اگر توی ارمنستان  پولتان تمام شد باز جای نگرانی نیست ؟!! اخیرا بعضی از هموطنان به هر دلیلی در کشور ارمنستان با کمبود ارز مواجه شده اند نگران یک چنین اتفاقات ناگوار نباشید.

توی ایروان هم از بانکها که تعدادشون کم هم نیست می تونی چنج کنی

!joomlacomment 4.0 Copyright (C) 2009 Compojoom.com . All rights reserved."

تاریخ ارمنستان , اطلاعات کامل تاریخ و تاریخچه ارمنستان و ارمنیان                                                                     

اینم تاریخ ارمنستان تا اصل نصب ایشان را در بیاورید البته یک کمی طولانی

کاوش های باستان شناسی در ارمنستان حاکی از آن است که از 3000 سال پیش از میلاد مسیح اقوام مختلفی در مناطق مرکزی و غربی ارمنستان سکونت داشتند. این اقوام شاخه ای جداگانه از نژاد سفید یا اصطلاحاً نژاد قفقازی (Caucasian) به شمار می رفتند که از دوران بسیار قدیم در قفقاز، آسیای صغیر و شمال مدیترانه می زیستند.
در طول زمان این اقوام به دلیل جنگ های داخلی در میان خود تضعیف گشته و حدود 1500 سال پیش از میلاد مسیح تحت سلطه امپراتور آشور قرار گرفتند. فشار قوم آشور باعث شد تا اقوام نائیری (Nairi) و هایا (Haya) با یکدیگر متحد گشته و در اطراف دریاچه وان و تحت رهبری آرامه (Arame) حکومت اورارتو (Urartu) را بوجود آورند. پایتخت آنها شهر توشپا (Tushpa) بود که بعدها به وان (Van) تغییر نام داد. آرگیشتی اول (Argishti I) پادشاه اورارتو در سال 782 پیش از میلاد دستور ساخت شهر اربونی (Erebuni) را داد که بعد ها به ایروان (Erevan) شهرت یافت. 

آرمن ها (Armenians) از نژاد هندو اروپایی بوده و در قرن 6 یا 7 پیش از میلاد به سرزمین اورارتو وارد شدند، آنجا را فتح کردند و زبان خود را در آنجا رواج دادند. سپس ساکنان اولیه اورارتو در میان آرمن های هندواروپایی حل شدند و این اختلاط باعث شد که ملت جدید را دیگران آرمن (Armen) یا ارمنی و خود های (Hay) بخوانند.
نام ارمنستان (Armenia) برای اولین بار در کتیبه داریوش در بیستون که مربوط به سال 521 پیش از میلاد است دیده می شود. «سرزمین پونتس و ارمنستان و ... را فتح کردم».
با قدرت گرفتن هخامنشیان در ایران به تدریج ارمنستان تحت سلطه امپراتوری هخامنشی قرار گرفت و پس از آن ارمنستان یا تحت سلطه ایران بود و یا تحت سلطه رومیان و برخی دوران مستقل بوده اند.
پس از ظهور اسلام، این کشور به تصرف نیروهای عرب در آمد و حدود دو قرن تحت استیلای خلفای اسلامی بود. از آن پس ارمنیان طولانی ترین سابقه استقلال خود را تجربه کردند. تا این که به هجوم ترکان سلجوقی استقلال خویش را از دست دادند. در این دوران قشر عظیمی از ارمنیان که حاضر نبودند تن به سلطه سلجوقیان نهند با مهاجرتی عظیم به سمت سیلیسیه (Cilicia) رفته و در انجا حکومت تحت عنوان ارمنستان جدید پایه گذاری کردند و استقلال خود را به مدت سه قرن حفظ کردند.

با قدرت گرفتن امپراتوری عثمانی در آسیای صغیر از یک سو و حاکم شدن صفویه بر فلات ایران از سوی دیگر و تقسیم ارمنستان به دو قسمت در سال 1639میلادی فصل جدیدی در تاریخ ارمنیان آغاز می شود که تاثیرات بسیاری در روند جمعیت ارمنیان داشته است.
عمده ترین تحول جمعیتی که برای ارمنیان ساکن در ارمنستان در این دوران قابل ذکر است کوچ گروه عظیمی از ارمنیان ساکن در این منطقه به سرزمین های مرکزی فلات ایران بوده است. این کوچ گسترده که به دلیل جنگهای ایران و عثمانی و ترغیب شاه عباس صفوی صورت گرفت، باعث گردید که تعداد قابل توجهی از ارمنیان در مناطق غربی و مرکزی ایران سکونت گزینند. این افراد که ارمنیان امروز ایران نوادگان آنها به شمار می آیند و از مشاغل اصلی آنان در دوران صفویه تجارت کالا و ادویه بین ایران و هند و سایر کشور های آسیایی بود، پایگاه هایی را برای خود در این مناطق بوجود آوردند و بر اساس شواهد ارمنی تبار های ساکن هند، سنگاپور، چین و سایر کشور های شرق و جنوب شرق آسیا عمدتاً از نوادگان آنها می باشند.
وقوع جنگهای روس و ایران و روس و عثمانی به دلیل قرار گرفتن ارمنستان در خط مقدم نبرد، برای این مردم ویرانی ها و کشتار های وسیع و تاثیرات قابل توجهی بر ساختار جمعیتی انها داشته است.
ارمنیان ساکن در آسیای صغیر تحت حاکمیت سلاطین عثمانی دوران فاجعه آمیزی را آغاز کردند و طی قرن های 17و 18 میلادی آنها تلاشهایی را برای رهایی از یوغ امپراتوری عثمانی انجام دادند. رفتار سرکوب گرانه عثمانی باعث بروز قیام های مردمی ارمنیان علیه امپراتوری عثمانی در سالهای پایانی قرن 19 و دهه اول قرن بیست گردید. با آغاز جنگ جهانی اول و ورود عثمانی به جنگ در کنار آلمان و اتریش در اکتبر سال 1914 میلادی، ارمنیان در وضع بسیار اسفباری قرار گرفتند. با هدف خاتمه دادن به مسائل ارمنیان و به بهانه تخلیه مناطق جنگی از افراد غیر نظامی، کوچ دسته جمعی ارمنیان توسط حکومت عثمانی آغاز شد و به این ترتیب تعداد ارمنیان ساکن در عثمانی به شدت کاهش یافت و اکثریت ارمنیانی که امروزه در سوریه، لبنان، فرانسه، امریکای شمالی و سایر ممالک غربی زندگی می کنند، فرزندان این کوچ اجباری ارمنیان هستند.
تاریخ : ارمنیان هندواروپائی و بعقیده بعضی آریائی ایرانی هستند. ابتدا از راه بوسفور تراکیه (بوغاز استانبول ) از اروپا به آسیای صغیر گذشته اند. این قوم در فریگیه (فریژی ) متمرکز شد و با فریگیان (که با هم بدان سرزمین آمده بودند) مدتی در آسیای صغیر زیستند، بعد با هیت ها آمیزش و اختلاط یافتند و بعض آثار هیتی در میان آنان باقی است ، از جمله تصور میکنند که ((هایگ)) یعنی اسمی که ارامنه خود را بدان مینامند از آثار هیتی است . در اوایل مائه ششم ق. م . ارامنه از کاپادوکیه بطرف مملکت آرارات ، یا چنانکه در کتیبه های آسوری ذکر شده ، به اوراردو رفتند و دولت وان یا آرارات را منقرض ساخته بر مردمان بومی ، یعنی آلارودیان استیلا یافته دراین مملکت برقرارشدند. ارمنیان خود را هایگ (مفرد آن : هایی ) و مملکت خویش را هایسدان یعنی مکان و ناحیت هایگها نامند. کلمه ((ارمن )) از کلمه عبری ((اَرَم )) آمده است .
عهد مادی : ارمنستان اولیه در کتیبه های میخی موسوم به اورارتو (ارارات ) است . این ناحیت اغلب در معرض تسلط سلاطین نینوا قرار می گرفت و آنگاه که مادها و بابلیان نینوا را خراب کردند (606 ق. م .)، هووخشتر (کیاکزارسس ) بسهولت ارمنستان را که موقتاً مستقل شده بود، تسخیر کرد. بدین معنی که در لشکرکشی شهریار مزبور بجنگ لیدیه (لودیا) یا پس از صلح او با آلیات پادشاه لیدیه ، ارمنستان جزء دولت ماد گردید. رجوع به ایران باستان صص 197 - 199 شود.
عهد هخامنشی : پس از سلسله ماد نوبت به پادشاهان هخامنشی (پارس ) رسید. در زمان کوروش بزرگ ارمنستان جزء دولت هخامنشی شد. داریوش اول در کتیبه های بیستون وتخت جمشید و نقش رستم ارمنستان را ارمینا نامیده و آنرا یکی از ممالک جزء دولت خود شمرده است . در بدو سلطنت داریوش اول ، ارمنستان یکی از ممالکی بود که شورید و بعد از جنگهای بسیار تابع شد. (ایران باستان صص 533 - 542). 

 پس از این شورش ، دیگر دیده نمیشود که ارامنه بر دولت هخامنشی قیام کرده باشند. آنان باجشان رامی پردازند و در موقع حاجت لشکر میفرستند. بنابراین باید گفت که ارامنه از دولت هخامنشی راضی بودند زیراحتی در مواردی که بواسطه ضعف مرکز (مثلاً در زمان اردشیر دوم ) ایالات غربی ایران در آسیای صغیر و قبرس ومصر استقلال طلبی نشان میدادند، ارمنستان ساکت بود. جهت آن معلوم است ، ارامنه از حیث نژاد و اخلاق و عادات ، تفاوت های اساسی با ایرانیان نداشتند و بنابراین جهتی برای انفکاک وجود نداشت . عهد اسکندر و جانشینان او: احوال ارمنستان چنین بود تا اسکندر به آسیا آمد، ولی به ارمنستان نرفت . بعد از اسکندر جانشینان او ارمنستان را جزء امپراطوری اسکندر میدانستند. پس از آن وقتی که دولت اسکندر رسماً تقسیم شد، ارمنستان بسهم سلکوس اول نیکاتور افتاد و در اینجا وُلاتی از جانب سلوکیان حکومت کردند، این احوال باقی بود تا آن که آن تیوخوس سوم با رومیان درافتاد و در ماگنزیا شکست یافت . در این وقت ارمنیان ازموقع استفاده کرده مستقل شدند، دو تن از ولاة ارمنستان بنام آرتاکسیاس (آرتاشس ) و زاریادرس ، ارمنستان رابین خود تقسیم کردند و ارمنستان بزرگ سهم آرتاکسیاس شد (223 - 190 ق. م .). حدود ارمنستان بزرگ در آن زمان چنین بود: از طرف شمال پنت و کُلخید (لازستان قرون بعد) و ایبری (گرجستان ) و آلبانی (ارّان ) و از سمت مشرق ماد و کوههای آذربایجان و از سمت جنوب آسور قدیم (موصل کنونی ) و از سمت مغرب فرات ، که ارمنستان بزرگ را از ارمنستان کوچک جدا میکرد. بعد، از نوشته های آپ پیان (کتاب سوریه ص 117) چنین استنباط میشود که در سلطنت آن تیوخوس چهارم اپی فان ، سلوکیان برای برگردانیدن ارمنستان با ارامنه جنگیده اند و این مملکت دوباره به تابعیت آنان درآمده (165 ق. م .). عهد اشکانی : ارمنستان در این حال باقی بود تا مهرداد اول اشکانی ایالات غربی ایران ، یعنی ماد و خوزستان و بابل را از دولت سلوکی منتزع کرد. در این وقت ارمنستان هم بر دولت سلوکی شوریده جدا گردید. در این زمان موافق منابع ارمنی شاهزاده ای واگارشک یا وال ارشک نام با حمایت مهرداد بر تخت ارمنستان نشست و هرچند در زیر نفوذ شاه پارت بود، با وجود این اجازه داشت مستقلاً ارمنستان را اداره کند. (ایران باستان صص 94 - 96). گویند که او 22 سال سلطنت کرد و در این زمان حدود ارمنستان از کوههای قفقاز تا نصیبین امتداد می یافت . (موسی خورنی ، تاریخ ارمنستان کتاب 2، بند 3). بعد از او پسرش آرداشس بتخت نشست و ظن قوی میرود او همان کسی است که ژوستن او را ارتوآدیس توس می نامد و معاصر مهرداد دوم (بزرگ) بود. آنگاه که مهرداد دوم به ارمنستان سپاه کشید، معلوم است که پادشاه آنجا اشکانی و از اقربای مهرداد بوده زیرا موافق روایتی که موسی خورنی از مارآپاس کاتی نا نقل میکند، وال ارشک برادر شاه اشکانی ایران بود. از کیفیات جنگ مزبور اطلاعی نداریم ، زیرا ژوستن در این باب ساکت است و فقط گوید که مهرداد به اُرتوآدیست پادشاه ارمنستان حمله کرد (کتاب 42، بند 2) ولی سترابون گوید (کتاب 11، فصل 14، بند 15) که تیگران پادشاه ارمنستان ، قبل از اینکه بتخت نشیند، گروگان ارامنه در نزد پارتیان بود و از این عبارت باید چنین استنباط کرد که اُرتوآدیست نخواسته مانند اسلافش از دولت پارت تمکین کند و کار بجنگ کشیده و بعد از شکست او و صلحی که بین پارت و ارمنستان برقرار گشته ،برای اطمینان از تمکین ارمنستان در آتیه ، تیگران مانند گروی در دربار اقامت گزیده است . جنگ مهرداد دوم با ارمنستان در حدود 120 ق. م . وقوع یافته . (ایران باستان صص 2269 - 2272). زمانی که کراسوس سردار روم با سپاهیان بسیار بسوی ممالک ارد اول (اشک سیزدهم ) حمله آغاز کرد، ارته باذ پادشاه ارمنستان با شش هزار سوار وارد اردوی وی شد (سوریه ) این سواران مستحفظین شخصی ارته باذ بودند و او وعده میداده هزار اسب جوشن دارو سی هزار پیاده که با مخارج او تجهیز شده اند، بدهد.

 وی به کراسوس نصیحت کرد که از طرف ارمنستان داخل مملکت پارت گردد و میگفت در این صفحات آذوقه وافر است و در اینجا بواسطه کوهستانها با امنیت خاطر میتوانید حرکت کنید زیرا قوای پارتیان که سواره نظام است ، در اینجاها آزادی عمل نخواهند داشت . کراسوس تشکر سردی از پادشاه ارمنستان کرده گفت من از بین النهرین خواهم گذشت ، زیرا عده زیادی از رومیان شجاع را در آنجا گذاشته ام . پس از این جواب پادشاه ارمنستان برگشت . (کراسوس بند 23 از ایران باستان صص 2301 - 2302). پس از مرگ آرتاکسیاس ، اُکتاویوس قیصر روم ، تی بریوس را به ارمنستان فرستاد تا تیگران برادر شاه متوفی را بر تخت نشاند. (تاسیتوس ، سالنامه ها، کتاب 2 بند 3). تیگران هم در 6 ق. م . درگذشت و ارامنه بی آنکه بدانند اراده قیصر چیست ، پسر او را که در زمان پدر در اداره کردن مملکت شریک او بود، بر تخت نشانیدند. این اقدام به قیصر برخورد و او سپاهی به ارمنستان فرستاد و در نتیجه آرتاواسد نامی بر تخت نشست . (تاسیتوس ، همانجا). چون نسب این شخص معلوم نبود و ارامنه به خانواده اشکانی علاقمند بودند، بر آنان این انتخاب خارجیان گران آمد و نخواستند برگزیده قیصر را پادشاه بدانند. در نتیجه شورش برپا شد و ارامنه آرتاواسد و طرفداران روم را از ارمنستان خارج کرده تیگران نام دیگری را بر تخت نشاندند. (دیوکاسیوس کتاب 55، بند 9). پس از آن معلوم بود که رومیان این توهین را تحمل نخواهند کرد و به ارمنستان لشکر خواهند کشید و دولت پارت هم ساکت نخواهد نشست . ارمنستان چون مملکتی کوچک و ضعیف بود، نمیتوانست در مقابل روم بایستد، این بود که ارامنه در این موقع از پارتیان استمداد کردند. کلیةً باید در نظر داشت که ارمنستان سیاست روشنی نداشت و نظر به پیش آمدها، بین دو دولت قوی ، یعنی پارت و روم می گردید، ولی در این موقع صلاح خود را در استمداد از پارت دید و فرهاد هم نتوانست خود را بیطرف نگاه دارد، زیرا از زمان مهرداد دوم دولت پارت سیاست خود را بر این قرار داده بود که ارمنستان در منطقه نفوذ ایران باشد. بنابراین فرهاد تصمیم گرفت که در مسئله ارمنستان دخالت کند، ولو اینکه روابطش با روم قطع گردد.

در این ایام فرهاد چهارم در سال 2 ق. م . درگذشت و اشک پانزدهم فرهادک (فرهاد پنجم ) بجای او نشست و روابط دولتین ایران و روم کدر گشت و حال بدین منوال بود تا اگوست خواست به تهدیدات اکتفا نکرده بعملیات بپردازد. با این مقصود در سال یک ق. م . قیصر نوه خودکایوس را بمشرق فرستاد، تا نفوذ روم را در ارمنستان برقرار کند، ولو اینکه اجرای این مستلزم جنگی با پارت باشد. در این موقع فرهادک در جزیره ای در فرات با کایوس ملاقات کرده قراری با او داد که به امضاء طرفین رسید. بر اثر آن هر یک از طرفین سپاه خود را از طرف دیگر رود احضار کرد و فقط فرهادک و کایوس با یک عده مساوی از ملتزمین خود شرایط عهد دوستی را مورد مشورت و مذاکره قرار دادند و فرهادک تعهد کرد که در امور ارمنستان دخالت نکند. پس از این عهد مودت ، در ارمنستان اغتشاش روی داد و رومیان در ارمنستان دخالت کردند و کایوس نوه اگوست در جنگ زخمی برداشته درگذشت ، ولی فرهادک در این موقع حرکتی نکرد و بعهدی که با رومیان بسته بود، باوفا ماند. (ایران باستان صص 2384 -2389). در زمان سلطنت اشک هیجدهم (اردوان سوم ) تی بریوس قیصر روم ، تیرداد برادرزاده فرهاد را بسوریه روانه کرد و فَرس ْمَن ، پادشاه ایبری (گرجستان ) را تحریک کرد که به متصرفات ایران حمله کند. در این وقت اردوان در مخاطره ای بزرگ واقع شد. در داخله توطئه بر ضد او دوام داشت و از خارج از دو سمت از طرف سوریه و قفقاز مورد حمله بود. فرس من اعلام کرد که قصد او نشانیدن برادرش مهرداد بر تخت ارمنستان است . تاسیتوس گوید که تی بریوس این نقشه را به او پیشنهاد کرده بود. (سالنامه ها، کتاب 6، بند 32). بعد او، کسان و همراهان ارشک های ارمنستان را خریده از طریق خیانت آنان را بدست آورده نابود ساخت و با قشونی بسوی ارمنستان حرکت کرد و آنرا بی مقاومتی اشغال کرد. اردوان پسر خود اُرُد را مامور کرد به ارمنستان رفته حقوق اشکانیان را بر این مملکت محفوظ دارد، ولی چون قوای فرس من بیش تر بود و او آشنائی کامل به احوال این مملکت داشت ، اُرُد از جنگ در دشت نبرد احتراز کرد. چون قبایل محلی نیز به فرس من پیوسته بودند، ارد صلاح دید که جنگ را به تاخیر اندازد ولی در مقابل اصرار فرس من بجدال ، مجبور گردید داخل جنگ شود و حال آنکه ضعیف بود، زیرا فقط سواره نظام داشت و فرس من علاوه بر سواره نظام پیاده نظامی از مردمان مختلف آراسته بود، با وجود این ممکن بود ارد فاتح گردد، ولی در جنگ تن بتن که او با دشمن خود کرد بزمین افتاد و همراهان او پنداشتند که کشته گردیده ، قشون او فرار کرد بالنتیجه ارمنستان بکلی از دست اردوان خارج شد (35 م .). (ایران باستان صص 2401 - 2402). تاسی توس گوید (سالنامه ها، کتاب 12، بند 44) در سال اول سلطنت اشک بیست ودوم (بلاش اول ) جنگی بین ارامنه و یهودیان روی داد که باعث حرکت رومیان و پارتیان هم گردید. در پارت بلاش سلطنت میکرد. در این زمان پادشاه ایبریان (گرجیان ) فرس من بود و پادشاه ارامنه نظر بحمایت رومیان ، مهرداد برادر فرس من بود. رادامیست پسر فرس من ، که دارای نامی شده بود، میخواست پدرش را از سلطنت گرجستان دور کند. فرس من که خود را در مخاطره میدید، خواست او را از این خیال منصرف کند بدو گفت که توجه خود را به ارمنستان معطوف کن و با حیله جای مهرداد را بگیر. رادامیست نزد مهرداد رفته چنان وانمود کرد که از پدر خود ناراضی است و نسبت به زن پدر کینه میورزد و از بدرفتاری آنان به مهرداد پناه برده . پادشاه ارمنستان او را با مهربانی پذیرفت و حتی وی را پسرخوانده خود خواند. رادامیست در نهان توطئه ای بر ضد مهرداد ترتیب داد و ببهانه آنکه با پدر آشتی کرده نزد فرس من برگشت و بدو گفت آنچه با حیله میتوان کرد من کرده ام ، اکنون باقی کارها را با اسلحه باید انجام داد. فرس من بهانه ای تراشید و قوه ای بپسر داد و او ناگهان بر مهرداد تاخته او را از جلگه ها راند و تا قلعه گرنه آس تعقیب کرد. رادامیست چند بار به قلعه یورش برد و چون موفق نشد به محاصره آن پرداخت و بالاخره مهرداد مجبور گردید که داخل مذاکره برای عقد عهدی بشود و از قلعه بیرون آید و رادامیست باحیله مهرداد را گرفته مغلول و سپس بخبه او را بکشت و زن و اطفال او را نابود ساخت . (تاسیتوس ، سالنامه ها، کتاب 12، بند 44). رادامیست بتقویت پدر پادشاه ارمنستان گردید ولی عده بسیار از ارامنه برضد او بودند. در این احوال بلاش اول صاحب تاج و تخت دولت پارت گردید و متوجه ارمنستان شد و در همان سال جلوس خود بتخت (51 م .) لشکر به ارمنستان کشید. (سالنامه ها، کتاب 12، بند 50). در ابتدا سپاهیان او قشون مخاصم را تارو مار کرد و در نتیجه آرتاکساتا پایتخت ارمنستان و تیگران و ثرتا دروازه ها را بروی بلاش گشودند و تمامی مملکت سر اطاعت پیش آورد و تیرداد پادشاه آن گردید ولی این احوال چند ماهی بیش دوام نیافت و بر اثر مرضی ساری در نتیجه سرمای زمستان و فقدان آذوقه از عده سپاهیان پارتی ساخلو ارمنستان بسیار کاسته شد. در نتیجه بلاش فتوحات خود را رها کرده ، از ارمنستان خارج شد و رادامیست بدانجا بازگشت ولی ارامنه که از او نفرت داشتند به قصر حمله برده آنرا محاصره کردند (سالنامه ها، کتاب 12، بند 50) و رادامیست و زنوبی زن او که آبستن بود بر اسب های تندرو نشسته فرار کردند. وقایع بعد روشن نیست . راولین سن گوید (ششمین دولت مشرق ص 264) که رادامیست بر دشمنان فایق آمد و سه سال با فراغت در ارمنستان سلطنت کرد، ولی از بیان تاسیتوس صراحةً برمی آید که رادامیست نتوانست در مقابل پارتیان در ارمنستان پای فشارد و چند بار فرار کرد. بنابراین طبیعی است که تصور کنیم که تیرداد در این زمان در ارمنستان فائق آمده و ماننددست نشانده بلاش در آنجا سلطنت کرده است . نرون قیصر روم اعتنائی به پیش آمدهای ارمنستان نداشت ولی در میان مستشاران او اشخاصی بودند که کارهای بلاش را در آن مملکت توهینی بزرگ برای روم میدانستند چه بلاش برادر خود را بر تخت ارمنستان نشاند، بی آنکه گفتگوئی با روم کند یا سفیری بدانجا فرستد. از این پس معلوم است که ارمنستان منحصراً در منطقه نفوذ دولت اشکانی بودو رومیان در این زمان به اقداماتی دست زدند و به ارمنستان حمله بردند.

و بقول تاسیتوس (بند 40) آرتاکساتا را تسخیر کردند و رومیان شهر را آتش زدند و بعد آنرا از بیخ و بن برافکندند. (ایران باستان صص 2425 - 2440). شاخه دوم سلسله اشکانیان را، که در جنوب ارمنستان و نیز در بعض قسمتهای بین النهرین و آسور حکمرانی داشتند (نه در ارمنستان بزرگ) سن ْمارتَن ْ چنین میدانست (قطعه ای از تاریخ اشکانیان ج 2) :
1 - اَرشام یا اَردشام پسر آرتاشس دوم و برادر تیگران اول (او را ماآنوسافلول نیز نامیده اند). 38 ق.م . 2 - مانو پسر ارشام یا پسر سافِلول 9 یا 8 ق. م .3 - آبگارسیاه (اوشاما) پسر دیگر ماآنوسافلول (این شخص در 35 یا 36 م . فوت کرد) 3 یا 2 ق. م . 4 - سندروگ پسر یکی از خواهرهای آبگارسیاه 50 یا 51 م . 5 - اِرُوان (اِروآن ) 68 م . بعد از مرگ تیرداد اول ، برادر بلاش شاه ایران ، او را پادشاه ارمنستان دانسته اند. 6 - آرتاشِس سوم پسر سَندروگ 88 م . مورخین یونانی او را اِگردارس یا آکسی دارس نامیده اند. مدت سلطنت تا 129م . سَن مارتَن در کتابش موسوم به تاریخ اشکانیان در اینجا توقف کرده ، ولی در یادداشتهایش راجع بسلسله اشکانیان ارمنستان چنین مینویسد: 1 - آرتاوازد چهارم پسر آرتاشِس سوم 120 م . 2 - دیران اول برادر آرتاوازد چهارم 121 م . 3 - تیگران چهارم برادر دیران اول 142 م . لوثیوس وِروس قیصر روم او را از تخت محروم ساخت ، و تاج را به سوهِم ، که از شاخه دیگر سلسله اشکانی بود داد. 4 - واگارش (بلاش ) پسر تیگران چهارم 178م . 5 - کُسرواِس (خسرو) اول کبیر پسر بلاش 198 م . 6 - اردشیر ساسانی شاه پارس 232 م . در این زمان از 232تا 259 م . سلطنت ارمنستان با اردشیر ساسانی و پسرش شاپور اول بود. 7 - تیرداد دوم پسر خسرو کبیر، فوت در 313 یا 314 م . 8 - ابتدای فترت 314م . سندروگ اشکانی و پاکُر (پاگر) از خانواده آردزوریان تاج و تخت را غصب میکنند، اولی در شمال ارمنستان و دومی در جنوب آن . 9 - خسرو دوم پسر تیرداد دوم ملقب به کوچک 316 م . 10 - دیران دوم پسر خسرو دوم 325 م . 11 - ارشک سوم دیران 341 م . 12 - باب پسر ارشک (آمّیَن مارْسِلًّن ْ او را پارا نامیده ) 370 م . 13 - ورَزَدات پسر آنوب برادر ارشک سوم 377 م . 14 - ارشک چهارم و وال ارشک (واگارشک ) دوم هر دو پسران باب 382 م . 15 - ارشک چهارم تنها 383 م . تقسیم ارمنستان بین پارسیها و رومیها 387 م . 16 - ارشک چهارم از طرف قیصر قسطنطنیه سلطنت میکند و شاهپور سوم شاه پارس سلطنت قسمت خود را به خسرو سوم ، که از شاخه دیگر اشکانیان است میدهد. فوت ارشک چهارم 389 م . 17 - پس از فوت او قیصر بیزانس ارمنستان بیزانس را به کازاوون پسر سپانتازاد از خانواده کامساراکان که از اشکانیان ایران بود، میدهد. بعد چیزی نمیگذرد که این سردار تابع خسرو سوم میگردد و او باجگذار دولت بیزانس . این رفتار باعث خشم بهرام چهارم ساسانی گردیده خسرو را از سلطنت معزول و در قلعه فراموشی محبوس داشت . 18 - بعد بهرام شاهپور (ورهام شابوه ) برادر خسرو سوم از طرف ایران بسلطنت ارمنستان ایران منصوب گردید 392 م . 19 - خسرو سوم بعداز مرگ برادرش بهرام شاپوه از نو به امر یزدگرد اول بسلطنت رسید 414 م . 20 - شاهپور پسر یزدگرد اول بر تخت نشست 415 م . سال فترت 419 م . بود. 21 - آرتاک ِسِس پسر بهرام شاهپور را (که بعدها اردشیر نام داشت ) شاه ایران بهرام پنجم ساسانی بر تخت نشاند 422 م . در سال 428 م . او از سلطنت افتاد و ارمنستان مانند ایالتی به ایران ضمیمه شد. (ایران باستان صص 2635 - 2638). 

در زمان ساسانیان : اردشیر بابکان ، پس از تسخیر کشور ماد و شهر همدان به آذربایجان و ارمنستان حمله برد و اگرچه در آغاز موفق بفتح نشد ولی گویا بعد این دو کشور را بتصرف آورده است . در آغاز تسلط ساسانیان پادشاهان اشکانی ارمنستان خراجگزارشاهنشاه شدند و مرزبانان ارمنستان و گرجستان در آن زمان لقب بیذخش (بدیشخ ) را کمافی السابق نگاه داشتند و در سنه 430 م . ارمنستان یکی از ایالات دولت شاهنشاهی ایران شد و حکومت آنرابه یک مرزبان محول کردند. در جنگی که بین نرسی پادشاه ساسانی و رومیان روی داد، نرسی را بخت یاری نکرد.تیردت (تیرداد) پادشاه ارمنستان که سلطنت خود را ازقیصر روم میدانست ، خلع شد لکن گالریوس فرماندهی لشکر روم را بعهده گرفت و نرسی را مغلوب کرد و نرسی مجبور شد پنج ولایت از ارمنستان صغیر را به روم واگذار کند و تیردت مجدداً بر ارمنستان تسلط یافت . در زمان شاهپور دوم ، منازعات داخلی ارمنستان ، بهانه بدست شاهپور داد تا جنگ را تجدید کند به این امید که شاید آنچه نرسی از دست داده مجدداً بکف آورد. شاهپور به آسانی ارمنستان را گرفت . در زمان خسرو دوم (پرویز)، هرقل (هراکلیوس ) امپراطور روم موفق شد از پیشرفت سپاهیان فاتح ایران بفرماندهی شهروراز که بلاد عظیمه شامات و بیت المقدس را تسخیر کرده بمحاصره قسطنطنیه پرداخته بود، جلوگیری کند و افواج شاهنشاه را بازپس راند وآسیای صغیر و ارمنستان را فتح کند. (ایران در زمان ساسانیان تالیف کریستنسن ترجمه رشید یاسمی . فهرست ).
نویسندگان ملی ارمنی که به تاریخ توجهی نداشته اند، پنداشته اند که نخستین سلسله ای که در آنجا سلطنت کرده توسط هایگ پسر نوح تاسیس شده است ولی باید دانست که فهرست نامهای پادشاهان هایگی ارزش تاریخی ندارد. سلسله پادشاهان ارشاگونیک (یا اشکانی ارمنستان ) را وغارشگ یا وال ارشک ، برادر پادشاه اشکانی ، ارشک بزرگ (مائه دوم ق. م .) تاسیس کرد. از این سلسله است : تیگران ، که با لژیونهای رومی با افتخار جنگید، آبگار که الرّهارا پایتخت خود قرار داد و در زمان او مسیحیت در ارمنستان تبلیغ و ترویج شد، تیرداد متوفی به سال 314 م .معاصر و صدیق گرگوار منور. در زمان این سلسله ، ارمنستان تا حدی مقتدر شد و مملکتی با تشکیلات لازم به وجود آمد. سرزمین ارمنستان از لحاظ اداری به پانزده ایالت تقسیم می شد و هر ایالت به نواحی جزء منقسم میگردید: 1 - ارمنستان علیا، که شهر عمده آن گارین (ارزروم ) است . 2 - دائیک . 3 - کوکارک . 4 - اودی . 5 - ارمنستان چهارم . 6 - دوروپران . 7 - اراراد که شامل آنی پایتخت ، توین ، ارماویر بود. 8 - وسپورگان که شامل نخجوان ، وان یا شمیرامگرد ، و اغ ثامار بود. 9 - سیونیگ . 10 - ارتسخ . 11 - پائی داگران . 12 - اغتسنیگ شامل الرّها (ادس )، مدزپین (نصیبین ) و تیگرانکرد . 13 - مُگک . 14 - گرتائیک . 15 - ارمنستان ایران . سلسله ارشاگونیک 428 م .منقرض شد. ارمنستان اغلب مورد منازعه شاهان ایران و امپراطوران روم بود و مدتی دراز در تحت تسلط ایرانیان بوده است و شاهنشاهان از جانب خود مرزبانانی به ارمنستان می فرستادند و چون ارمنیان به آیین مسیحی گرویدند اختلافی بین زرتشتیان و مسیحیان ایجاد شد و جنگهای مذهبی درپیوست .
عهد اسلامی : دیری نکشید که مسلمین آنجا را تسخیر کردند (مائه هفتم میلادی ). و در این زمان خلفاء جانشین ساسانیان شدند و حکام آنان در ارمنستان حکومت کردند. قسطنطین حکومت ارمنستان را به شاهزاده هامازاسپ داد اما تسلط دولت بیزانس دیری نکشید و معاویه چون بخلافت رسید، در مکتوبی ملت ارمنستان را دعوت کرد تا مجدداً به تبعیت عرب درآیند و باج بپردازند و شاهزادگان ارمنی جرات مخالفت نکردند اعضای خاندانهای مشهور (مانند مامی کونان و بغراتیان )، بر طبق منابع ارمنی ، در زمان خلافت نخستین خلفای اموی حکومت ارمنستان را در عهده داشتند و این حال تا زمان عبدالملک باقی بود. برخلاف مورخین اسلامی که مینویسند از زمان فتح ارمنستان بدست مسلمین حکام مسلمان آنجا ولایت داشتند. اولین قرن تسلط عرب بر ارمنستان ، علاوه بر جنگهای موحش ، تاریخ محو شدن ملیت و ادبیات ارمن است . اما قدرت مسلمانان در زمان خلفای اموی و حتی عباسی نیز نتوانست بنحوی استوار در آن مملکت ریشه بدواند و از این رو اغتشاشات و عصیانها روی داد و بزرگترین آنها در عهد المتوکل خلیفه عباسی وقوع یافت . خلیفه بزرگترین سردار ترک خود موسوم به بغا را باسپاهی گران بدانجا فرستاد و او پس از جنگهای خونین در سال 237 - 238 ه' . ق. عاصیان را سرکوب کرد و نجبای ارمن را به اسارت آورد. آنگاه که متوکل با دولت بیزانس در نزاع بود اسرای ارمن را آزاد کرد و آشت (بعربی : آشوت ) بغراتی را که خدماتی کرده بود بعنوان نخستین امیر ارمنستانی شناخت (247 ه' . ق.). آشت در مدت 25 سال حکومت خود علاقه رعایای خود و امرای محلی را جلب کرد تا بدانجا که براثر تقاضای امرای مزبور المعتمد خلیفه بدو عنوان ((شاه )) داد و همچنین امپراطور بیزانس او را بدین سمت شناخت و معاهده ای با او منعقد کرد. روابط آشوت با خلیفه هیچگاه مقطوع نشد و وی همواره حتی پس از اختیار عنوان سلطنت مرتباً باج را میپرداخت . پس از مرگ آشوت (277) پسر ارشد وی سمبات اول (سمباط در منابع عربی )که مردی شجاع بود به سلطنت رسید ولی او نتوانست دشمنان خارجی خود (شیبانیان و ساجدان ) را بجای خود نشاند و در جنگ با شیبانیان شکست خورد و کمی بعد بر اثر دخالت المعتمد (285) حکومت شیبانیان به پایان رسید ومجدداً ارمنستان را از تسلط مهاجمین رهائی بخشید. سمباد میدید که حاکم آذربایجان ، از نژاد ساجدیه ترک موسوم به افشین دائماً بطرف مغرب و شمال نفوذ خود رابسط میدهد و ارمنستان را تهدید میکند و پس از مرگ افشین (288) برادر محتال او، یوسف جانشین وی شد و بالنتیجه وضع سمباد سخت تر گردید. یوسف صلاح دید که خاندان ارزرونان را، که از زمان آشوت اول ، قویترین خاندان ارمنستان در مقابل بغراتیان بود تقویت کند و حتی در909 م . برئیس آن خاندان گاژیک ، رئیس وسپورگان ، تاج شاهی داد و سپس المقتدر خلیفه این عنوان او را تجدیدکرد (306 ه' . ق. / 919 م .). پس از سال 910 م . یوسف ارمنستان را مسخر و سمبات را که از امرای ارمنستان جدا مانده بود در قلعه کاپوات محاصره کرد و سمباد تسلیم شد. سپس هرج و مرج در ارمنستان حکمفرما گردید. پسر وی آشوت دوم ملقب به ((آهنین )) (915 - 928 م .) بیاری دولت بیزانس پیروزمند شد و با کمک پادشاه ایبری (گرجستان ) و ابخاز مملکت خود را از سپاهیان عرب تصفیه کرد. وی با یونانیان متحد گردید و خاندان بغراتیه را به اوج قدرت رسانید. عنوان افتخاری شاهنشاه از طرف المقتدر خلیفه در سال 922 م . بدو اعطاء شد و او را حاکم بر وسپورگان ، ایبری و ابخاز شناختند. آشوت دوم و جانشینان وی از این پس بکلی از منطقه نفوذ مسلمانان خارج شدند و بر قسمت اعظم ارمنستان مرکزی و شمالی حکومت کردند. در ارمنستان جنوبی ، خاندان ارزرونیه ، تقریباً مستقل بودند و عنوان شاه داشتند ولی قلمروحکومت آنان بسیار کمتر از بغراتیه و شامل وسپورگان بود و وان پایتخت ایشان محسوب میشد. در جنب این دو حکومت ، عده ای از حکومت نشین های جزء نیز وجود داشت . آشوت سوم (952 - 977م .) قلعه کوچک آنی را پایتخت قرار داد. او و جانشین وی سمبات دوم ابنیه بسیار در آنجا ساختند چنانکه آنی را مروارید شرق نامیدند. سمبات دوم (917 - 989م .) و برادراو گاژیک اول (900 - 1020م .) با قدرت و سعادت سلطنت کردند، ولی بر اثر اغتشاشاتی که ایجاد شد بازیل دوم امپراطور بیزانس (976 - 1026م .) موقع را غنیمت شمردو خواست قدرت ازدست رفته روم را در مشرق تجدید کند و بر ارمنستان مسلط گردید. سِنخرین ، آخرین فرد خاندان ارزرونیه مملکت خود (وسپورگان ) را از ترس حمله ترکان بدولت بیزانس تسلیم کرد (1020) و همچنین امرای مسلمان شهرهای حوالی دریاچه وان (دیاربکر، منازگرد، اخلاط، ارجیش ) تبعیت امپراتور بیزانس را پذیرفتند بقسمی که مستملکات بغراتیه از هر طرف به قلمرو دولت روم شرقی محاط گردید. در این زمان بین یوحنا (یوحانس ) وآشوت چهارم بر سر حکومت ارمنستان رقابت بود و آشوت بکمک بیزانس بر رقیب فائق آمد. پس از مرگ آشوت (1040م .) امپراطور میشل چهارم خواست ارمنستان را کاملاً ضمیمه امپراطوری سازد و سپاهی به محاصره آنی فرستاد ولی واقعه پافلاگونیان (1041) او را مجبور به عقب نشینی کرد. گاژیک دوم (1042 - 1045) که هفده ساله بود بسلطنت رسید ولی قسطنطین نهم بمحض جلوس بر اریکه

مپراطوری آنی را محاصره کرد و بسلطنت بغراتیه خاتمه دادو در عوض اراضی وسیعی در کاپادوکیه به گاژیک دوم دادند. سلجوقیان چندین بار بسرحدات بیزانس حمله کردند ولی بر اثر استحکامات عالیه که به امر بازیل برپا شده بود و نیز شجاعت سپاهیان ماهر او، پیشرفتی نکردند.الپ ارسلان به دولت سلجوقی نیروئی بخشید و در سال 456ه' . ق./ 1064 م . از ری حرکت کرد آلبانی و ایبری راتسخیر و همه نواحی ارمنستان شرقی مانند نخجوان ، قارص (که در آنجا هنوز شعبه ای از بغراتیه حکومت داشت ) و آنی پایتخت آن را تسخیر کرد. امپراطوران روم شرقی در طی قرن یازدهم میلادی بر قسمت بزرگی از ارمنستان تسلط یافتند اما سلاجقه آنانرا طرد کردند. پس از سقوط آنی و بالنتیجه از دست رفتن استقلال ملی ، ملل ارمنی از مقابل مهاجمین فرار کرده به گردنه توروس پناه بردند و سپس به کیلیکیه رفتند. در مقابل ارمنستان خاص (مشهور به ارمنستان کبیر)، کیلیکیه بنام ارمنستان صغیر نامیده شد و بشکل قلمرو تابع امپراطور آلمان درآمد(1198م .) و سه سلسله متوالیاً در این کشور حکومت کردند: روپنیان ، هثومیان ، لوزیگنان . ارمنستان صغیر دارای تشکیلاتی مشابه تشکیلات سوریه در عهد صلیبیون گردید. در زمان ممالیک مصر این مملکت خراب شد و پس بعلت وضع جغرافیائی خود از لحاظ تجارت پیشرفت بسیار کرد. آخرین پادشاه ارمنستان صغیر لئون ششم در فرانسه (که بدانجا میهمان و پناهنده شارل ششم بود) درگذشت (1393م .) و در سَن دُنی مدفون گردید و حقوق او به لوزیگنان قبرس منتقل شد. اما ارمنستان کبیر، نخست از طرف سلجوقیان و سپس مغول آنگاه عثمانیان مورد تاخت و تاز و تخریب قرار گرفت . بخش شرقی آن در مائه هفدهم میلادی به ایران ضمیمه گردید. بزودی دولت روسیه که گرجستان را به سال 1802 م . تصرف کرده بود، بسوی ارمنستان آغاز پیشرفت کرد. معاهده اندرینوپل (1828) و محاربات 1853 - 1855 و 1877 م . بنفع روسیه خاتمه یافت و مملکت ارمنستان امروزه بین ترکیه و روسیه و ایران منقسم گردیده است

ارمنستان Republic of Armenia

با 29800 کیلومتر مربع مساحت، در جنوب غربی منطقه قفقاز و با کمی فاصله از سواحل جنوب شرقی دریای سیاه واقع شده و همچون کمربندی بین مرزهای جمهوری اسلامی ایران از یک سو و جمهوریهای آذربایجان و گرجستان از سوی دیگر گسترده شده است.
این کشور از جنوب با جمهوری اسلامی ایران، از جنوب غربی با جمهوری خود مختار نخجوان، از غرب با ترکیه و از شمال با گرجستان و از شرق با جمهوری آذربایجان مرز مشترک دارد.
کشور ارمنستان کوهستانی است که در شمال فلات ایران، در غرب فلات ارمنستان و جنوب سلسله جبال قفقاز واقع شده است. ارتفاع میانگین کشور ارمنستان از سطح دریا 1800 متر است و تنها 10 درصد شهر های ارمنستان کمتر از 1000 متر ارتفاع دارند. بلندترین قله ارمنستان آراگاتس (Aragatz) است که در شمال غرب این جمهوری واقع است و 4090 متر ارتفاع دارد.

آداب ورسوم ارمنستان

تا قبل از ورود مسیحیت به ارمنستان ارامنه دارای اعیاد مختلفی بودند که مهمترین آن عید آغاز سال باستانی بود که ناواسارت نام داشت.

اعیاد دیگری نیز در این زمان مرسوم بود که عمدتا به پرستش الهه ها و بت ها اختصاص داشت و از معروفترین انها می توان به وارتاوار اشاره کرد که در اوایل تابستان برگزار می گردید و با وجود گذشت قرن ها و گرویدن ارامنه به دین مسیح هنوز در میان این ملت رواج دارد و ارامنه این عید را با پاشیدن آب به روی یکدیگر گرامی می دارند. با ورود مسیحیت به ارمنستان اعیاد دینی جانشین اعیاد قبلی شدند. مهمترین عید ارامنه همچون سایر مسیحیان جهان عید کریسمس یا تولد حضرت مسیح است که ارامنه آن را در 6 ژانویه برگزار می کنند در حالی که سایر مسیحیان آن را در روز 25 دسامبر برگزار می کنند و از این نظر میان کلیسای ارمنی و سایر کلیساها اختلاف نظر وجود دارد.

دومین عید مهم مسیحی که نزد ارامنه بسیار مهم می باشد عید پاک است که سالروز رستاخیز حضرت مسیح بوده و طبق تقویم خاصی در اولین ماه بهار برگزار می شود.از اعیاد دیگر می توان از هامیار تسوم اشاره کرد که سالروز عروج مسیح (ع) به آسمان ها است.

 اعیاد ملی در ارمنستان

روز استقلال

صرفنظر از پیشینه و قدمت تاریخی ارمنستان که به حدود سال هشتصد قبل از میلاد(یعنی زمانی که ارمنستان بخشی از امپراطوری اورارتو محسوب می شد) برمیگردد٬ ما برای اولین بار نام ارمنستان را به عنوان کشوری مستقل برای مدت زمان بسیار کوتاهی(در حد دوسال!) از سال ۱۹۱۸ تا سال۱۹۲۰ میلادی به عنوان "جمهوری مستقل ارمنستان" در تاریخ سیاسی جهان شاهد هستیم. در سال٬۱۹۲۰ نیروهای کمونیست که در حال قدرت گرفتن بود بوسیله ارتش سرخ شوروی ارمنستان را مورد تاخت و تاز قرار داد و ارمنستان را به عنوان بخشی از "جمهوری سوسیالیسم" شوروی در آورد
بالاخره با فروپاشی شوروی٬ ارمنستان در ۲۱ سپتامبر سال ۱۹۹۱ استقلال خود را تحت نام کشوری مستقل اعلام داشت

 ۲۱ سپتامبر سال ۱۹۹۱ روزی بود که استقلال ارمنستان به همه پرسی گذاشته شد و با ۹۹ درصد آرای مردم به تصویب رسید. این روز ٬روز استقلال نامیده می شود- یکی از تعطیلات رسمی سالانه در ارمنستان است- جشن ملی است و هر ساله باشکوه تر از سال قبل در میدان بزرگ و اصلی شهر ایروان(هراپاراگ) بزرگداشت می گردد.

روز یادبود کشتار ارمنیان

نسل‌کشی ارامنه به تبعید و کشتار دسته‌جمعی، عمدی، و سیستماتیک تعداد بسیار زیادی از مردم ارمنی ساکن سرزمین‌های تحت کنترل امپراتوری عثمانی توسط نیروهای تحت فرمان اسماعیل انور پاشا بین سالهای ۱۹۱۵ تا ۱۹۱۷ گفته می‌شود. تعداد قربانیان این نسل‌کشی از یک میلیون تا یک و نیم میلیون نفر تخمین زده می‌شود
علاوه بر دستگیری و اعدام ارامنه، جمعیت بسیار زیادی از مردان، زنان و کودکان ارمنی از خانه و کاشانه خود تبعید، بدون هیچ دسترسی به آب و غذا به قصد مرگ وادار به راهپیمایی در مسیرهای طولانی و بیابانی شدند. تجاوز و آزار و اذیت جنسی قربانیان توسظ نیروهای متخاصم در طول تبعید به دفعات گزارش شده‌است.

تعطیلات رسمی کشور ارمنستان در سال 2009

    مناسبت                                                                   تاریخ

January-1                                                    New Year's Day

January-6                                     Armenian Christmas Day

April-7                                        Day of Beauty & Mother's
 
April-24                          Armenian Genocide Memorial Day

May-9                                                Victory & Peace Day

May-28             Restoration of Armenia's Statehood Day

July-23                                                          Martyr's Day

September-21     Referendum Day or Independence Day

September-23                                     Independence Day

December-7                Earthquake Victim's Memorial Day

لباس سنتی

غذا های محلی ارمنستان

. دریاچه سوان 

 دریاچه سوان در  ۶۰کیلومتری شمال شرقی ایروان و در استان گغارکونیک قرار دارد. این دریاچه که بزرگ‌ترین دریاچهٔ قفقاز و از بزرگ‌ترین دریاچه‌های کوهستانی آب شیرین در جهان است در بلندای ۱۹۱۶ متری سطح دریا واقع شده است. نام سوان از ریشهٔ اورارتویی سیونا و به معنی «سرزمین دریاچه‌ها» گرفته شده‌است. حدود ۳۶ جویبار به این دریاچه می‌ریزند و تنها رودخانه‌ای که از سوان سرچشمه می‌گیرد رود هِرازدان است.از گردشگاه‌های پیرامون این دریاچه، چشمهٔ آب معدنی دیلیجان و شهرستانی به همین نام است.

ماهی قزل‌آلای مشهوری به نام ایشخان (شاهزاده) بومی این دریاچه است.

ایروان

شهر ایروان یکی از سه شهر مهم قفقاز جنوبی، پایتخت ارمنستان و محبوب ارمنیان جهان است.شهری با تاریخ بیش از ۲۸۰۰ سال در دامنه کوه آرارات و بر کرانه رود هرازدان. آنچه ابتدا قلعه اِربونی در تمدن اورارتو بود، در دهه ۱۹۳۰ چهره عوض کرد و از نو ساخته شد و امروز ایروانِ زیباست.
با موقعیت استراتژیک مهم خود بارها نبردگاه عثمانی‌ها، پارس‌ها و امپراطوران روس بوده است. از این نبرد‌ها آنچه نصیب ایروان شد ویرانی‌های پیاپی بود که بلایایی طبیعی چون زلزله‌ای در قرن هفدهم، که شهر را یکپارچه به خاک نشاند، نیز بر آن افزود. با این حال بناهایی از اریوانِ کهن تا به حاضر دوام آورده‌اند که ایستایی مردمش را نیز به یاد می‌آورد.در دوران شوروی شهر بطور جدی بازسازی شد. بر پایه نقشه‌های الکساندر تمانیان معمار شهر بی نقص زمان شد. مرکز شهر، گرچه کمتر از روی نقشه‌ها پیش رفت، چون جواهری از سبک معماری نخستین شوروی است. در آن زمان شهر را بر مبنای رنگ سنگ‌های بکار رفته در بناهایش، شهر صورتی نامیدند.جاذبه‌ها
از جاذبه‌های اصلی گردشگری شهر می‌توان از بازمانده‌های یک دژ اورارتویی،‌ قلعه اربونی، متعلق به قرن هفتم پیش از میلاد نام برد. موزه‌ها، خانه/موزه‌ها، مناظر طبیعی شگرف و پارک‌ها از دیگر دیدنی‌های شهر بشمار می‌روند

بازار ها

مراکز خرید ایروان

اولا : سطح عمومی قیمتها عمدتا چیزهای که ما ایرانیها سوغاتی می بریم در ارمنستان گرون است مثل پوشاک و

دوم :اگر دنبال اجناس مارک دار اصلی هستید اکثر برندهای معروف دنیا در مثل آدیداس در ارمنستان شعبه دارند وقیمتش نسبت به ایران ارزانتر است
امکانات خرید متنوعی در ایروان فراهم است؛ از دستفروشان خیابانی که فریاد‌زنان، از دمپایی‌های چینی و آباژور‌های ایرانی گرفته تا جواهرات دست‌ساز و سرامیک‌های تزئینی می‌فروشند، تا فروشگاه‌های لوکس صنایع‌دستی و البسه. هر فروشنده‌ای یک قیمت نهایی دارد که از آن پایین‌تر نمی‌آید، پس آزادانه چانه بزنید و ببینید که چه قیمتی واقعی‌تر است. گمرک ارمنستان درباره صدور عتیقه‌جات و آنچه گنجینه ملی اطلاق می‌شود بسیار حساس است، پس اگر مایل به خرید فرش یا اثری هنری هستید، مطمئن شوید فروشنده اوراق لازم جهت صدور آن را فراهم می‌کند.

بازار ورنیساج( بازار هنر و صنایع دستی)

بازار بزرگ و روباز ورنیساج آخر هفته‌ها (شنبه و یکشنبه) در نزدیکی میدان جمهوری (ریپابلیک) تشکیل می‌شود و یکی از جاذبه‌های گردشگری و محبوب جهانگردان است. انواع جواهرات، نقره‌جات، نقاشی‌ها، صنایع دستی، انواع اشیاء آنتیک، کتاب‌ها و چیزهای دیگر در اینجا به فروش می‌رسند.

آدرس:ارمنستان، ایروان، نزدیک ایستگاه متروی میدان جمهوری
ساعات کار:شنبه و یکشنبه (آخر هفته‌ها)، از صبح تا پنج بعدازظهر

بازار شوکا (میوه و شیرینی‌جات)

بازار شوکا جایی مناسب برای تهیه سبزیجات، میوه‌جات، شیرینی‌جات و آجیل است. شیرینی‌های ارمنی بسیار خوشمزه و بسیار شبیه انواع باقلوا هستند

آدرس:ارمنستان، ایروان، خیابان مشتوتز

موزهای ارمنستان

گالری ملی ارمنستان

یکی از موزه‌های هنری مهم در دنیاست که در سال ۱۹۲۱ تاسیس شده. مجموعه‌ای غنی با بیش از ۱۹۰۰۰ اثر از هنرمندان روس، ارمنی و اروپای غربی. برخی از آثار از موزه‌های هریتاژ (سنت پترزبورگ) و ترتیاکوف (مسکو) به این موزه انتقال داده شده. آثار هنرمندان ارمنی قرون هفده و هجده میلادی و مجموعه خانواده لازارِو، بنیانگزاران موسسه زبان‌های شرقی درمسکو، موزه را غنا بخشیده است. بخشی از موزه به هنرمندان ارمنی خارج از کشور اختصاص دارد. آثار بی‌نظیری از هنرمندان اروپای غربی همچون وان دایک و روبنس نیز در این موزه نگهداری می‌شود. هنرمندان ارمنی آثار زیبایی را بر مبنای فرهنگ و آداب و رسوم خود خلق کرده‌اند که برای شیفتگان هنر و علاقه‌مندان به فرهنگ ارمنستان بسیار جذاب است.تالار ملی اپرا و باله الکساندر اسپندیاریان
ارمنستان، ایروان، میدان جمهوری (هانراپتوتیان هراپاراک)روز‌های دوشنبه تعطیل است
بهای ورود:۸۰۰ درام

موزه قلعه اربونی

امپراطوری اورارتو‌ها که حدود سه هزار سال پیش در حوالی دریاچه وان در ترکیه امروزی ساکن بودند شهر ایروان را با بنای قلعه اربونی بنیان نهادند. این قلعه در جنوب شرقی شهر و بر روی تپه‌ای قرار دارد. در پای تپه ساختمان آرین‌برد، اکنون یافته‌های باستانشناسان از این قلعه، از جمله فلزکاری‌های زیبای اورارتویی، را به نمایش گذارده است.

 ساختمان موزه نقش‌برجسته‌ای برنجی از پیکره‌هایی اورارتوری را بر نمای خود دارد. قلعه خود توسط آرگیشتی اول پسر منوا، پادشاه اوراتو در سال ۷۸۲ پیش از میلاد بنا شده و اولین استحکامات اورارتویی در شرق رود ارس بود. اربونی ریشه نام ایروان است که در طول زمان تغییر یافته است.

آدرس:ارمنستان، ایروان، خیابان اربونی، شماره ۳۸تلفن۳۲۰۲ ۵۷ (۱۰ ۰۰۳۷۴
ساعات بازدید
سه‌شنبه تا یک‌شنبه از ۱۰:۰۰ تا ۱۳:۰۰، دوشنبه‌ها تعطیل است.بهای ورود: بالغین ۱۰۰ درام، کودکان ۵۰ درام
 

موزه هنر‌های مردمی

خانه و موزه سرگئی پاراجانف

موزه هنرهای مدرن ایروان

موزه معماری ارمنی

چون انگلیسیش ساده است اطلاعات اورجینال را برایتان می گذارم

Address: Government Bld. #3, 1st floor, Yerevan
Phone: [phone],562954
Fax: [phone]
E-mail: [e-mail]
Working Days: Tuesday-Sunday
Working Hours: 10:00 - 5:00pm

گالری نقاشی کودکان( ورودی500 درام )

Address: 13 Abovyan Str., Yerevan
Phone: [phone], 520903
E-mail: [e-mail]
Working Days: Tuesday-Sunday
Working Hours: 11:00am-4:00pm, Sunday 11:00 - 3:00pm

پارک دنیای آب ایروان

 
مجموعه روباز تفریحات آبی در دو هکتار، شامل استخر شنای موج دریا، جکوزی بار، سرسره‌های آبی،‌ بازی‌های آبی، استخر کودکان و ...مسابقات و بازی‌های بسیاری در این پارک آبی برگزار می‌شود. اجرای موسیقی زنده، رستوران غذاهای دریایی، بار سرو نوشیدنی‌ها از دیگر امکانات مجموعه است.آدرس: ارمنستان، ایروان، خیابان میاسنیکیان، شماره ۴۰
تلفن: ۴۰۰۰ ۵۲ (۱۰ ۰۰۳۷۴)پست الکترونیک: [e-mail]سایت وب: www.waterworld.amساعات بازدید: فصل کاری از ۱ ژوئن تا ۳۰ سپتامبر
دوشنبه تا جمعه: ۱۲:۰۰ – ۱۹:۰۰
شنبه و یک‌شنبه : ۱۱:۰۰ – ۱۹:۰۰

بنای یادبود قربانیان کشتار دسته جمعى ارمنیان    

روی تپه‌ای در پارک تسیتسرناکابرد بنای یادبود قربانیان کشتار دسته جمعی قرار گرفته است

 همه ساله در ۲۴ آوریل هزاران نفر از ارمنیان در این محل جمع می‌شوند تا به این قربانیان ادای احترام کنند. در آوریل ۱۹۱۵ یک و نیم میلیون نفر از ارمنیان ساکن در ترکیه توسط پادشاهان عثمانی آواره، مجروح و کشته شدند.

آدرس:ارمنستان، ایروان، پارک تسیتسرناکابرد

اماکن تاریخی ارمنستان

تور ارمنستان و شرکتهای که در امر تورهای ارمنستان فعال هستند بیشتر توریستها را به این اماکن تاریخی ارمنستان می برند  

قلعه اربونی

امپراطوری اورارتو‌ها که حدود سه هزار سال پیش در حوالی دریاچه وان در ترکیه امروزی ساکن بودند شهر ایروان را با بنای قلعه اربونی بنیان نهادند. این قلعه در جنوب شرقی شهر و بر روی تپه‌ای قرار دارد. در پای تپه ساختمان آرین‌برد، اکنون یافته‌های باستانشناسان از این قلعه، از جمله فلزکاری‌های زیبای اورارتویی، را به نمایش گذارده است.

 ساختمان موزه نقش‌برجسته‌ای برنجی از پیکره‌هایی اورارتوری را بر نمای خود دارد. قلعه خود توسط آرگیشتی اول پسر منوا، پادشاه اوراتو در سال ۷۸۲ پیش از میلاد بنا شده و اولین استحکامات اورارتویی در شرق رود ارس بود. اربونی ریشه نام ایروان است که در طول زمان تغییر یافته است.

آدرس:ارمنستان، ایروان، خیابان اربونی، شماره ۳۸تلفن۳۲۰۲ ۵۷ (۱۰ ۰۰۳۷۴)ساعات بازدید
سه‌شنبه تا یک‌شنبه از ۱۰:۰۰ تا ۱۳:۰۰، دوشنبه‌ها تعطیل است.بهای ورود: بالغین ۱۰۰ درام، کودکان ۵۰ درام

اِچمیادزین

اِچمیادزین (یا اجمیاتزین) با نام رسمی واغارشاپات نام یک شهر و همچنین یک مکان مقدس در کشور ارمنستان است
آستان قدس اچمیادزین (در ارمنی که در استان آرماویر ارمنستان واقع شده، مرکز کلیسایی ارمنیان و مکانی بسیار مقدس برای ایشان است. جاثلیق کل ارامنه در آنجا زندگی می‌کند و کلیسای اچمیادزین که در سال ۴۸۰ ساخته شده در آنجا قرار دارد. واژه اچمیادزین به معنای ظهور تک‌فرزند (منظور عیسی به‌عنوان تنها فرزند خدا) است، زیرا به باور مردم، عیسی خود در آنجا از آسمان به زمین فرو آمد تا مکان دلخواهش را برای ساخت کلیسا نشان دهد.

ساغموسا-وانک

ساغموسا-وانک (به معنی صومعه‌ی زبور) صومعه‌ای است در ارمنستان مرکزی در منطقه آشتاراک. این صومعه مشرف بر دره‌ی رودخانه کاساخ است. زبور یا مزامیر به بخشی از سرودهای دینی مسیحی گفته می‌شود.کلیسای اصلی این صومعه در سال ۱۲۱۵ میلادی ساخته شده است.

نوراوانک

نوراوانک (به ارمنی: Նորավանք) یک صومعه سدهٔ سیزدهمی در ارمنستان است. این صومعه در ۱۲۲ کیلومتری ایروان در درهٔ رودخانهٔ داریچای و در نزدیکی شهر یغگنادزور قرار گرفته‌است.نام نوراوانک در ارمنی به معنی «صومعهٔ نو» است

گارنی

گارنی (به ارمنی: Գառնի) نام یکی از آثار باستانی در استان کوتایک ارمنستان و همچنین نام روستای نزدیک این اثر است. ساختمان گارنی را بازمانده دوران مهرپرستی دانسته‌اند که برای نیایش خورشید و به عنوان مهرابه ساخته شده بود. مهرابه‌ها یعنی همان پرستشگاه‌های مهرپرستان، در سراسر غرب آسیا و همچنین قاره اروپا پراکنده اند. مهرپرستی یک دین باستانی ایرانی بود که از ایران به سوی غرب تا انگلستان نفوذ کرد. جزئیات نمای بیرونی گارنی اکثر کلیساها و صومعه‌های ارمنستان بر روی بازمانده نیایشگاه‌های پیش از مسیحیت بنا شده است. تنها نیایشگاه غیرمسیحی بازمانده در ارمنستان نیایشگاه گارنی است. مهرابه گارنی در سال ۷۷ پس از زایش مسیح یعنی در دوره یونانی مآبی ساخته شده و تنها نیایشگاه یونانی مآب در ارمنستان امروزی است. نیایشگاه گارنی در سال ۱۶۷۹ بر اثر زمین لرزه ویران گشت و در دهه ۷۰ بازسازی شد

) صومعه گغارد (اولین کلیسای غاری دنیا

گغارد: چهل کیلومتری شرق ایروان، یکی از آثار ثبت شده در میراث جهانی یونسکو. بخش هایی از صومعه در دل صخره کنده شده است

رستوران در ارمنستان وقیمت ها

رستوران آرارات ارمنستان

رستوران آرارات تاریخی کهن و به سنت‌های دیرینه خود شهرت دارد. اینجا محبوب نویسندگان و هنرمندان بسیاری از جمله نرسیسیان، شیراز، ایساهاکیان و دیگران بوده است. این رستوران غذا‌های ارمنی را به همراه موسیقی زنده و محلی ارمنی سرو می‌کند

آدرس رستوران در ارمنستان : ایروان، میدان جمهوری، ساختمان دولتی شماره2

رستوران مارکو پولو ارمنستان

رستوران آراگاست
یک رستوران زیبا به شکل کشتی (آراگاست در ارمنی به معنای کشتی است) در سه طبقه هرکدام با موسیقی و منوی خاص خود. می‌توانید درون رستوران یا در کنار دریاچه از غذاهای گوناگون ارمنی، پیتزاها و پاستا‌ها لذت ببرید
آدرس رستوران در ارمنستان : ایروان، خیابان ایساهاکیان، شماره ۴۱
تلفن : ۵۵۰۰ ۵۴ (۱۰ ۰۰۳۷۴)متوسط بهای غذا : ۱۱ تا ۲۰ دلار
رده : رستوران، ارمنی، مدیترانه‌ای

کبابی‌های خیابان بُرُشیان ارمنستان ایروان

سرتا سر خیابان بُرُشیان کبابی‌های خوب است. به هر کبابی می‌خواهید وارد شوید ولی بدون شک اگر سفارش "کباب" بدهید برای شما "کوبیده" می‌آورند. اگر کباب لقمه‌ای می‌خواهید باید سفارش "خُرُواتس" بدهید:خُزی خُرُواتس: کباب خوک
داواری خُرُواتس: کباب گوساله
هاوی خُرُواتس: کباب مرغ
 

متر در ایروان

متروی ایروان نیز نقش مهمی در جابجایی مسافرین دارد.مترو ایروان که در سال ١٩٨١ راه اندازی شده است از ساعت ۶:٣٠ صبح تا ١١ شب فعال بوده و بهای بلیط یکسره آن ۵٠ درام می باشد.خط متروی ایروان از انتهای خیابان بگرامیان آغاز شده و به چاربک در حومه ایروان ختم می گردد و دارای ١٠ ایستگاه می باشد.مترو ایروان در مقایسه با مترو در ایران، بسیار کهنه و قدیمی به نظر می رسد.کمبود و حتی در بیشتر موارد، عدم وجود تابلوها به زبان انگلیسی، مشکل اصلی استفاده از مترو در ایروان به نظرمی رسد.

  زمان به وقت ارمنستان  

زمان به وقت ارمنستان ۴ ساعت جلوتراز وقت گرینویچ بوده و با توجه به ساعت به وقت تهران 30 دقیقه جلوتر از زمان ایران می باشد.ساعت ارمنستان در آخرین یکشنبه ماه مارس، همانند ایران به جلو کشیده شده  و در آخرین یکشنبه ماه اکتبر، به حالت پیشین باز می گردد. 

 برق در ارمنستان

ولتاژ برق در ارمنستان همانند ایران ٢٢٠ ولت می باشد.سوکت ها و پریزهای برق نیز همانند ایران بوده و نیازی به همراه داشتی تبدیل جهت شارژرها و وسایل برقی همراه خود نخواهید داشت.

برقراری تماس تلفنی

کد کشور ارمنستان ٣٧۴+ بوده و کد شهر ایروان ١٠ می باشد.در صورت نیاز به خرید سیم کارت اعتیاری نیز، می توانید از سیم کارتهای اعتباری ویوا سل استفاده نمایید .در هنگام خرید حتما کپی و اصل گذرنامه خود را به همراه داشته باشید.

   کافی نت                        

درطول مدت اقامت خود، در صورت نیاز به اینترنت می توانید از کافی نت ها استفاده نمایید.بهای استفاده از خدمات کافی نت ها از ۴٠٠ درام برای هر ساعت تا ١٠٠٠ درام برای کل طول مدت شب متغیر است.کافی نت زئون در خیابان تومانیان ، شماره ٣١، به صورت شبانه روزی به ارائه خدمات می پردازد.

تلفنهای ضروری

تلفن نهادها و سازمانها 101 آتش نشانی 102  پلیس 103 اورژانس 108 شهرداری ایروان 187 اطلاعات فرودگاه 109 اطلاعات تلفن 519999 مرکز اطلاعات 234900 سفارت جمهوری اسلامی ایران 567628 بانک ملت شعبه  ایروان 274701 مسجد کبود ایروان 275860 رایزنی فرهنگی ایران

رستورانها، کافه ها، کلوبها و مراکز تفریحی ایروان
تلفن آدرس نام 580106 خیابان  طومانیان  شماره 1/20 رستوران مر تاق(محله ما) (ارمنی) 548700 خیابان صایات نوا شماره 5 رستوران مر گیوق(روستای ما) (ارمنی) 529494 خیابان هیوسیسایین شماره 2 رستوران هین اریوان(ایروان قدیم) (ارمنی) 538041 خیابان دزوراب 19-17 رستوران اورارتو(ارمنی) 269926 خیابان باغرامیان شماره 58 رستوران میعاد( ایرانی) 568013 خیابان تامانیان شماره 17/1 رستوران آریا (ایرانی) 563421 خیابان ماشتوتس شماره 1/50 رستوران رافی (ایرانی) 589935 خیابان خورناتسی شماره 28 رستوران شانگهای (چینی) 539939 خیابان ماشتوتس شماره 42 رستوران کاکتوس (مکزیکی) 578885 خیابان آلک مانوکیان شماره 7 رستوران میمینو ( گرجی) 566444 خیابان کوریون شماره 25 ساندویچی مستر توستر (آمریکایی) 562614 خیابان هانراپتوتیون شماره 82 رستوران قفقاز (قفقازی) 538999 خیابان امیریان شماره 13 رستوران سلاونیک (روسی) 587054 میدان هانراپتتوتیون پیتزا دی روما (ایتالیایی) 578899 خیابان آلک مانوکیان بخش پنجم کلوب جیانی 514347 خیابان تریان 1/105 دیسکو ریلکس 541222 خیابان طومانیان شماره 54 دیسکو کلوب اپرا 545323 پارک اپرا دیسکو کلوب آسترال 581819 خیابان باغرامیان شماره 2 کلوب شبانه  پیونر 277020 خیابان باغرامیان شماره 25 کلوب شبانه شارلوت 582549 خیابان تریان شماره 59 کلوب شبانه امگا 521111 خیابان آبویان 1/5 کلوب شبانه آستافیان 580033 خیابان صایات نوا شماره 33 دیسکو- بار سایات نوا

موزه های ایروان

تلفن آدرس موزه 458207 خیابان اربونی شماره 38  اربونی 582761 میدان هانراپتوتیون تاریخ ارمنستان 562578 خیابان مسروب ماشتوتس شماره 53 ماتناداران 580812 خیابان آرام شماره 1 گالری ملی ارمنستان 589418 خیابان زاروبیان شماره 3 آرام خچاتوریان 538473 خیابان زوراگیوق شماره 16/15 سرگی پاراجانف 581762 خیابان ساریان شماره 3 مارتیرس ساریان 560752 خیابان ایساهاکیان شماره 38 هنر روسی 563714 خیابان آرام شماره 1 هنرخاورمیانه 520902 خیابان سایات نوا شماره 6 گالری ملی هنرهای زیبا 569387 خیابان آبویان شماره 64 هنرهای مردمی 535359 خیابان ماشتوتس شماره 7 هنرهای مدرن 390981 پارک تسیتسرناکابرد قتل عام ارامنه 560021 خیابان مسکویان شماره 40 هوهانس طومانیان 527942 خیابان تیگران متس شماره 34 طبیعت ملی ارمنستان

هتلهای ایروان

website تلفن آدرس  هتل www.anihotel.com 589500 خیابان صایات نوا شماره 19 آنی پلازا www.ararathotel.am 510000 خیابان گریگور لوساوریچ شماره 7 آرارات www.arma.am 546000 خیابان نورکی آیگینر شماره 275 آرما www.marriott.com 599000 میدان هانراپتتوتیون ماریوت آرمنیا www.aviatrans.am 567228 خیابان آبویان شماره 4 آویا ترانس www.bass.am 222638 خیابان آیگدزور شماره 5/3 باس www.congresshotelyerevan.com 580095 خیابان ایتالیا شماره 1 کنگرس www.europehotel.am 546060 خیابان هانراپتتوتیون شماره 38/32 اروپا www.hotelyerevan.com 589400 خیابان آبویان شماره 14 گلدن تولیپ www.goldenpalacehotel.am 219999 خیابان آزادوتیون گلدن پالاس www.hotelhrazdan.am 535332 خیابان دزوراب شماره 72 هرازدان www.metropol.am 543701 خیابان ماشتوتس متروپل www.olympia.am 277424 خیابان باربیوس شماره 56 المپیا www.shirak_hotel.com 569595 خیابان خورناتسی شماره 13 شیراک www.valensiahotel.com 524000 خیابان میاسنیکیان شماره 40 والنسیا

رامین رخ فروز

  فست فود عرضه کننده انواع ساندویچ گوشت و مرغ در نان لواش (شاورما)، جای نشستن ندارد اما می‌توانید کنار میزهای داخلی یا فضای باز بایستید و از ساندویچتان لذت ببرید. آدرس رستوران در ارمنستان : ایروان، خیابان تومانیان، شماره ۲۳۲
متوسط بهای غذا : حدود ۱-۲ دلار
رده : فست فود، ساندویچشاورما تومانیان در ارمنستانآرموتز یک رستوران عالی برای غذا‌های لذیذ سنتی است. ترکیبی از دستور غذاهای خانگی و فضایی دلنشین در سایه کوه آرارات. موسیقی زنده در طول روز. اگر مایل به تماشای طرز تهیه خوروواتز هستید، سرآشپز به شما نشان خواهد داد که این باربیکیو ارمنی چگونه تهیه می‌شود.آدرس رستوران در ارمنستان : ایروان، خیابان آنتارایین، شماره ۱۲۲
تلفن : ۵۲۲۰ ۵۲ (۱۰ ۰۰۳۷۴)رده : رستوران، ارمنیرستوران آرموتز ارمنستاناین رستورانی است که اگر به ایروان سفر می‌کنید بدون برو و برگرد یک شب از سفر خود را حتما باید به این مکان اختصاص دهید، نه بخاطر کباب‌های خوشمزه و ارزان‌قیمتش، بلکه بخاطر محیط کاملا خانوادگی
 رستوران پروانا (Parvana) ارمنستانرستوران آی لئونی کوچینا ایتالیانو با محیطی زیبا، دکور ونیزی و سرآشپز ایتالیایی، غذاهای ایتالیایی را با روش‌های سنتی آن عرضه می‌کند. دارای منوی صبحانه، نهار و شام و کافه است. انواع پاستا، اسپرسو، کاپوچینو و بستنی ایتالیایی از جمله منوی این رستوران هستند.آدرس رستوران در ارمنستان : ایروان، خیابان تومانیان، شماره ۴۰
تلفن : ۸۳۳۱ ۵۳ (۱۰ ۰۰۳۷۴) , 0892 ۵۳ (۱۰ ۰۰۳۷۴)پست الکترونیک : [e-mail] نشانى سایت وب : www.aileoni.am ساعات کار : از ۱۰ صبح تا نیمه شب
رده : رستوران، کافه، ایتالیاییرستوران محبوب مارکو پولو با فضای باز بسیار عالی در خیابان ابوویان قرار دارد. انواع غذاهای اروپایی، ارمنی، پیتزا و اسنک‌ها در اینجا سرو می‌شود و غذایی خوب را با قیمت مناسب در اختیار می‌گذارد. اینجا به نوعی پاتوق گردشگران محسوب می‌شود.آدرس رستوران در ارمنستان : ایروان، خیابان ابوویان، شماره ۳/۱
تلفن : ۱۹۲۶ ۵۶ (۱۰ ۰۰۳۷۴) و 525550(۱۰ ۰۰۳۷۴)متوسط بهای غذا : حدود ۵-۶ دلار
آدرس : رستوران، ارمنی، پیتزا

رستوران آی لئونی ارمنستانشهر اچمیادزین که تا پیش از سال ۱۹۴۵ به نام ولاش‌آباد (به ارمنی: واغارشاپات) معروف بود بدست ولاش‌شاه (واغارشاک شاه از دودمان ایرانی پارتی) (۱۴۰ - ۱۱۷) در محل باستانی واردکِساوان بنیاد شد. رومی‌ها پس از ویران ساختن آرتاشات در سال ۱۶۳ پایتخت ارمنستان را به ولاش‌آباد منتقل نمودند. پس از اینکه در سال ۳۰۱، مسیحیت به این منطقه آمد، تیرداد سوم شاه پارتی‌تبار ارمنستان دژ وِلاش‌آباد را ویران کرد و بجای آن کلیسای جامع اچمیادزین مقدس را بنا کرد. پس از تبدیل شدن مسیحیت به‌عنوان دین رسمی ارمنستان در سال ۳۰۱ واگارشاپات یا همان اچمیادزینِ بعدی، مرکز دینی کشور نیز به شمار آمد
کلیسای جامع اچمیادزین کهنترین کلیسای ارمنستان است و بدست گریگور لوساگوریچ (گریگور روشنگر) یعنی همان بنیادگذار کیش گریگوری ارمنی ساخته شده است
در سال‌های اخیر نام شهر اچمیادزین بطور رسمی دوباره به واغارشاپات تغییر کرده است ولی بیشتر منابع و افراد همچنان نام اچمیادزین را به‌کار می‌برند.آدرس: ارمنستان، ایروان، خیابان مشتوتز، شماره ۷
تلفن: ۵۶۶۱ ۵۳ (۱۰ ۰۰۳۷۴)فکس: ۹۶۳۷ ۵۳ (۱۰ ۰۰۳۷۴)ساعات بازدید سه‌شنبه تا یک‌شنبه: ۱۰:۳۰ – ۱۶:۰۰ شنبه‌ها: ۱۱:۰۰ – ۱۵:۰۰
بهای ورود: ۵۰۰ درام
موزه هنرهای مدرن با تلاش هنریک ایگیتیان و در سال ۱۹۷۲ گشوده شد. موزه در یک طبقه و دارای حدود ۲۳۰۰ اثر از هنرمندان ارمنی، روسی و سایر کشورها است. بسیاری از آثار موزه توسط مردم و هنرمندان اهدا شده‌اند. در اینجا می‌توان سیر هنر مدرن در ارمنستان از ۱۹۶۰ تاکنون را مشاهده کرد.آدرس: ارمنستان، ایروان، خیابان دزوراقیوق، شماره  15 و 16 تلفن: ۸۴۷۳ ۵۳ (۱۰ ۰۰۳۷۴)سایت وب: www.paradjanov.comساعات بازدید: هر روز: ۱۰:۳۰ – ۱۷:۰۰
سرگئی پاراجانف (۱۹۹۰-۱۹۲۴)، فیلمساز، نقاش و عکاس شهیر ارمنی است. خانه و موزه او در ایروان محل نگهداری از بیش از ۶۰۰ اثر او، گرافیک‌ها، عروسک‌ها، کلاژها، عکس‌ها، فیلم‌هاو فیلمنامه‌های اوست. طرح ایجاد خانه و موزه پاراجانف در سال ۱۹۸۸ توسط دولت ارمنستان آغاز شد، اما احداث آن بر اثر زلزله همان سال تا ۱۹۹۱ بطول انجامید. اما مرگ پاراجانف در ۱۹۹۰ اجازه زندگی در این خانه جدید را به او نداد.آدرس: ارمنستان، ایروان، خیابان ابوویان، شماره ۶۴
تلفن: ۹۳۸۳ ۵۶ (۱۰ ۰۰۳۷۴)ساعات بازدید: سه‌شنبه تا یک‌شنبه از ۱۱:۰۰ تا ۱۶:۰۰، دوشنبه‌ها تعطیل است.بهای ورود: ۵۰۰ درام
موزه هنرهای مردم در سال ۱۹۷۸ جهت محافظت و توسعه سنتهای عملی، تزئینی و هنرهای زیبای مردم ارمنستان بنیاد نهاده شد. موزه شامل حدود ۱۲۰۰۰ اثر است (قلابدوزی، نقره‌جات، آثار چوبی، اشیاء سنگی و طلاجات، سرامیک، فلزکاری، فرش و قالیچه). همچنین آثار هنرمندان خودآموخته در بخش نقاشی‌ها و هنرهای عملی و تزئینی نگهداری می‌شوند.اکثر غذاهای سنتی بسیار شبیه به غذاهای سنتی ایرانی و ترکی بوده و به خوبی می توان تاثیر فرهنگ ایرانی را در پخت غذای ارامنه دید. معروفترین غذاهای سنتی ارامنه عبارت از: خاش که تقریبا همان کله و پاچه ایرانی می باشد. خاشلاما که از گوشت گوسفند درست می شود و زاوراپلاف که نوعی پلو است به جای برنج از بلغور تهیه می شود. یکی از غذاهای معروف ارمنستان در حال حاضر کباب ماهی ایشخان می باشد این ماهی که از دریاچه سوان صید می شود و نژاد آن به علت صید بی رویه در حال انقراض است، یکی از لذیذترین ماهی های آب های شیرین بوده و طرفداران بسیاری در میان توریست هایی که از ارمنستان دیدن می کنند داردلباس مردان آنها ما بین لباس سنتی مردان ساکن خطه شمالی ایران و لباس مردان گرجی بوده است و نشان از سالهای نفوذ فرهنگ ایرانی در منطقه قفقاز دارد. لباس زنان ارمنی که تحت عنوان داراز شناخته می شود نیز شبیه لباس های زنان سایر ملل ساکن در منطقه است و شامل لباس بلند و زردوزی شده و روسری به رنگهای شاد می باشعید وارتانانک و عید روز فرهنگ از مهمترین آنهاست. عید وارتانک سالروز قیام ملی ارامنه به رهبری وارتان مامیکونیان و عید فرهنگ گرامیداشت سالروز ابداع الفبا و خط ارمنی توسط مسروپ ماشتوس می باشد. از دیگر اعیاد ملی ارمنستان در حال حاضر می توان به گرامیداشت روز 25 سپتامبر که روز ملی ارمنستان می باشد اشاره کرد. در این روز مردم ارمنستان با شرکت در انتخاباتی به یاد ماندنی رای به استقلال ارمنستان از اتحاد جماهیر شوروی دادند. روز مهم دیگر در میان ارامنه 28 ماه مه می باشد، در چنین روزی در 1918 ارامنه پس از قرن ها توانستند استقلال خود را باز یابند، استقلالی که چندان دوام نداشت.  برای حداکثر ۱۲۰ روز، و یکبار ورود قابل صدور است. اتباع برخی کشور‌ها (لیست کامل این کشورها)‌ برای تقاضای ویزای ارمنستان به دعوتنامه نیاز دارند. اتباع ایران از این قاعده مستثناء هستند. ویزای ارمنستان از طریق سفارتخانه‌های ارمنستان، مرزهای ورودی و همچنین از طریق اینترنت  eVisa قابل دریافت است. ویزا بطور معمول ظرف سه روز صادر می‌شود.