اطلاعات سفر به تاجیکستان

">سفر دل انگیز به کشور خاطره ها تاجیکستان 

زبان مردم تاجیک و بیان آنها تا حدی شبیه زبان افغان ها و فارسی دری است منتهی تاجیکها به نظر ما خیلی تند صحبت می کردند و فهم برخی کلمات برایمان بسیار دشوار بود. از طرفی در صحبت کردن هر جا که به اصطلاح کم می آورند می زنند به کانال دو و روسی صحبت می کنند. با سپری شدن چند روز از اقامتمان در دوشنبه و گشت و گذار در شهر دوشنبه و مصاحبت با مردم، گوشمان با واژه ها آشنا شد. زبانشان پر است از واژهای دری قدیم که برخی واژهای تاجیکی و معنی فارسی آن را در اینجا می آوریم:

مرحمت(بفرما)، هیچ گپ نیست(در مقابل زحمت دادیم، چنین می گویند)، بادبزن(پنکه) خلازین(یخچال) یخدان(یخچال) یخ ماس(بستنی) رحمت(ممنون، تشکر) پگاه(صبح) صورت(عکس) خرد(کوچک) کلان(بزرگ) لبه(بله، هان) بیمارخانه(بیمارستان) یگان کرد(یکسان کرد) هیکل(مجسمه) دو کس(دو نفر) بیگاه(عصر) دو صد(دویست) حاجت خانه(توالت، دستشویی) مکتب(مدرسه) معلیم(از معلم تا استاد دانشگاه را چنین خطاب می کنند) مگزین(مغازه) فهمان کرد(فهماند) صاحب جمال(زیبا) پرسان(پرسیدن) فیلتر(تصفیه خانه)

">ادامه مطلب

" target="_blank">سفر دل انگیز به کشور خاطره ها تاجیکستان  

زبان مردم تاجیک و بیان آنها تا حدی شبیه زبان افغان ها و فارسی دری است منتهی تاجیکها به نظر ما خیلی تند صحبت می کردند و فهم برخی کلمات برایمان بسیار دشوار بود. از طرفی در صحبت کردن هر جا که به اصطلاح کم می آورند می زنند به کانال دو و روسی صحبت می کنند. با سپری شدن چند روز از اقامتمان در دوشنبه و گشت و گذار در شهر دوشنبه و مصاحبت با مردم، گوشمان با واژه ها آشنا شد. زبانشان پر است از واژهای دری قدیم که برخی واژهای تاجیکی و معنی فارسی آن را در اینجا می آوریم:

مرحمت(بفرما)، هیچ گپ نیست(در مقابل زحمت دادیم، چنین می گویند)، بادبزن(پنکه) خلازین(یخچال) یخدان(یخچال) یخ ماس(بستنی) رحمت(ممنون، تشکر) پگاه(صبح) صورت(عکس) خرد(کوچک) کلان(بزرگ) لبه(بله، هان) بیمارخانه(بیمارستان) یگان کرد(یکسان کرد) هیکل(مجسمه) دو کس(دو نفر) بیگاه(عصر) دو صد(دویست) حاجت خانه(توالت، دستشویی) مکتب(مدرسه) معلیم(از معلم تا استاد دانشگاه را چنین خطاب می کنند) مگزین(مغازه) فهمان کرد(فهماند) صاحب جمال(زیبا) پرسان(پرسیدن) فیلتر(تصفیه خانه)

شهر دوشنبه بسیار زیبا و تمیز می باشد. اصلی ترین خیابان این شهر رودکی نام دارد که بسیاری از ساختمانهای عظیم دولتی و میدان های اصلی شهر در این خیابان است. کاخ ریاست جمهوری، وزارت فرهنگ، موزه ملی تاجیکستان، هتل دوشنبه و هتل اوستا، بانک ملی، میدان امیر اسماعیل سامانی و بسیاری از ساختمان های مهم دیگر در این خیابان واقع شده است. درختان سر به فلک کشیده در دو طرف این خیابان و در بلوار پیاده رو وسط خیابان به چشم می خورند که فضای زیبا و مناسبی برای قدم زدن عصرانه و شبانه به وجود آورده است. همین جا این نکته را یادآور شویم که مردم تاجیک بسیار اهل پیاده روی هستند و شنیدیم که چون پس از استقلال صنعت و ماشین چندانی نداشتند مردم عادت کرده بودند که بیشتر پیاده به سر کار بروند و این نکته مثبت در حال حاضر نیز که ماشین و تراموا وجود دارد همچنان رایج است. مردم دوشنبه در کل مردمی صبور و مهربانند و کمتر اهل عجله اند. اتومبیل ها با سرعتی متعارف در شهر در حرکتند و رانندگان به شدت به قوانین راهنمایی احترام می گذارند. عابران نیز موظف به رعایت قوانین هستند و از جایی که خط کشی عابر پیاده نباشد عبور نمی کنند و در غیر این صورت در هنگام تصادف مقصر عابر است نه راننده. حتی در نیمه شب نیز رانندگان به قوانین به ویژه چراغ قرمز احترام می گذارند. حضور پلیس چندان مشهود نیست و گویا رانندگان رعایت قوانین را به یک فرهنگ تبدیل کرده اند.

پوشش مردم شهر دوشنبه بسیار متنوع است. رنگ لباسها اغلب شاد و شیک می باشد. پوشش رسمی مردها کت و شلوار، پیراهن و کراوات است. حتی دانش آموزان نیز لباس رسمی شان کت و شلوار است. زنان نیز از دو نوع پوشش محلی(لباس رسمی زنان تاجیک) و یوروپ(اروپایی) استفاده می کنند. لازم به ذکر است که شهر دوشنبه در زمان شوروی روس نشین بود و به همین دلیل هم اکنون 10درصد جمعیت دوشنبه روس هستند. روسها نیز تماماً لباس اروپایی می پوشند. مردان تاجیک اغلب کلاه بر سر می گذارند. کلاه گرد تاجیک ها بسیار زیباست. برخی زنان به ویژه پا به سن گذاشته ها نیز دستار با کلاهی مخصوص بر سر می گذارند. چیزی که در گذشته در بین زنان تاجیک رایج بوده،این بود که روکشی از طلا بر دندانهایشان می گذاشتند و این موضوع را در زنان 30 سال به بالا به خوبی می توان دید. این کار در حال حاضر کمتر باب است. نظافت و تمیزی خیابانهای شهر فوق العاده است. گفته می شد که نظافت شهر به عهده زنان رفتگر است. نظافت شهری نیز به یک فرهنگ تبدیل شده و نمونه آن را در روز استقلال این کشور مشاهده کردیم. با وجود آن همه جمعیت، زباله ی چندانی بر روی زمین نبود.

فرهنگ این کشور جالب توجه است. این کشور از طرفی زخم خورده از دوران حکومت روسهاست و از طرفی فرهنگ اصیل خود را حفظ کرده است. اسم های خیابانها و مکان ها دارد کم کم ایرانی می شود. خیابان رودکی، هتل اوستا، کتابخانه فردوسی، میدان ابوعلی(به قول تاجیکها هیکل بوعلی=مجسمه بوعلی) و مهمتر از همه «سامانی» که هم نام میدانی بزرگ با مجسمه امیراسماعیل سامانی است و هم نام واحد پول این کشور است. سامانی را به اختصار سوم(SUM) می گویند. هر سامانی یا هر سوم تقریباً برابر با 272 تومان می باشد. پول خرد را درم یا غرام می گویند. مسکوکات رایج 5، 10، 20، 25و50درمی است. علیرغم اینکه مردم به زبان فارسی تاجیکی صحبت می کنند، اما خط و الفبای آنها روسی است که به آن خط سیریلیک(کیریلیک) می گویند. در شهر دوشنبه تمام تابلوهای تبلیغاتی و سردر مغازه ها به خط سیریلیک است.

در شهر دوشنبه چند هتل برای اقامت وجود دارد. هتل اوستا و هتل دوشنبه از بقیه گرانتر است. به غیر از هتل چندین مهمانخانه(گاست نیتسا) نیز وجود دارد که امکانات آن بسیار ضعیف است. خانه هایی نیز برای اجاره وجود دارد. منازل مسکونی اغلب شبیه هم بوده و بصورت بلوک هایی در کنار هم هستند و بیش از چهار طبقه نیستند و هر طبقه شامل دو تا سه واحد است. اجاره مسکن تقریباً در دوشنبه ارزان است. در مورد غذا باید گفت که شَشلیک(ششلیک) به علت فراوانی گوشت گوسفند، از غذاهای معروف تاجیکهاست. خوراک مرغ هم رایج است. ما بیش از دو نوع نان در دوشنبه ندیدیم. نان غالب، شبیه بربری گرد خودمان است ولی در خانه ها پخته می شود و نانوایی اصلاً وجود ندارد. هر نان در دوشنبه 2 سامانی یا 2 سوم و در اطراف شهر 1 سوم است. اغلب نان مصرفی گرم می باشد که توسط زنان با چرخ دستی به اطراف شهر و مغازه ها آورده می شود.

معمولاً بازارها یکی از دیدنی ترین بخش های هر شهر هستند. در شهر دوشنبه چهار بازار اصلی وجود دارد که خرید عمده مردم از این بازارها انجام می شود. بازار «شاهمنصور» در مرکز شهر، بازار «سخاوت» کمی دورتر از شهر و بازار «کاروان» از بازارهای مهم شهر دوشنبه است که در آنها مایحتاج زندگی و به اصطلاح از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در آنها یافت می شود. بازدید از بازارهای دوشنبه زیباترین بخش سفر ما بود. زنانی که با لباس های محلی محصولات باغ های خود را به فروش می رساندند بسیار جالب و دیدنی بودند. بازار کاروان با آنکه کمی از شهر دور است ولی بسیار بزرگ و دیدنی است. در شهر دوشنبه بازار دیگری وجود دارد که بیشتر بازار پوشاک می باشد. این بازار در یکی از چهار راه های اصلی خیابان رودکی به نام «سوم» قرار دارد.

در بازار شاهمنصور و اطراف آن برخی افراد به اجرای نمایش و بازی می پرداختند. یک مرد تاجیک خرس دست آموز خود را نمایش می داد. فردی دیگر بازی سنتی حلقه انداختن را با دعوت از مردم برای بازی به نمایش گذاشته بود. خربزه های محلی و خرمالوهای این بازار جالب توجه بود. پختن قطاب که به صورت داغ به مردم فروخته می شد و دیگر موارد از نکات جالب دیگر این بازار بود. به هرحال وجوه فولکلوریک این بازار بسیار زیاد بود. در دوشنبه شاهد چند مراسم عروسی بودیم. معمولاً عروس و داماد را برای فیلمبرداری و گشت و سیاحت به اطراف میادین اصلی شهر می آورند. در میدان بوعلی فرصتی دست داد تا شاهد یک عروسی از نزدیک باشیم و اطلاعاتی کسب کنیم. لباس عروس سنتی بود با کلاهی سفید بر سر و داماد نیز کت و شلوار پوشیده بود. شنیدیم که در گذشته مراسم عروسی در تاجیکستان چند شبانه روز انجام می گرفت اما گویا به دستور رئیس جمهوری(رحمانف) به یک شام یا یک ناهار تقلیل یافته است. البته در روستاها عروسی گاه تا چند روز برگزار می شود. نکته جالب دیگر شهر دوشنبه نبود گدا و به طور کلی تکدی گری بود که هیچ دیده نشد.

نکته بسیار مهم پس از نان مسئله آب و هوای شهر دوشنبه است. علیرغم آب شهری که هر از گاهی قطع میشود ولی آب نوشیدنی آن بسیار شیرین و گواراست واما هوای شهر بسیار دلپذیر و پاک است. برق نیز یکی دیگر از مشکلات شهر بود که آن نیز گهگاه قطع می شد.

سیستم تعلیم و تربیت دولتی است و به مدارس «مکتب» می گویند. در سطوح بالاتر انستیتوها قرار دارند. مانند «انستیتو تکمیل اختصاص آموزگاران جمهوریوی» که آموزش دانشجویان را در سطح مشخصی بر عهده دارد و بالاخره دانشگاهایی مانند دانشگاه دولتی- ملی تاجیکستان، شرق شناسی و پداگوژیکی هستند که در سطوح مختلف دانشجو می پذیرند. به دانشکده، فکلته می گویند. فکلته فیلولوژی از دانشکده های مهم دانشگاه ملی دولتی تاجیکستان است که در آن رشته فولکلور نیز تدریس می شود.  در این دانشکده دپارتمانهای مختلفی وجود دارد که به آن کافه درای می گویند. مانند «کافه درای نظریه و ادبیات نوین فارسی تاجیکی». پروفسور «روشن رحمانف» و پروفسور «الم خان کوچه روف» از اساتید برجسته دانشکده فیلولوژی به شمار می روند. دانشکده شرق شناسی نیز در همین ساختمان قرار دارد.

کتابخانه فردوسی در مرکز شهر دوشنبه یکی از بزرگترین کتابخانه های شهر است که بیشتر کتابهای آن به زبان و یا خط روسی است. در کتاب فروشی های سطح شهر نیز چنین است اما برخی کتابهای چاپ ایران و به زبان فارسی را عرضه می کردند که بسیار گران بود. دو روز از اقامتمان در شهر دوشنبه مصادف شد با شانزدهمین سال جشن استقلال تاجیکستان. این جشن در غروب روز یکشنبه شروع و تا پاسی از شب ادامه داشت. مردم از همه جای تاجیکستان بخصوص شهر دوشنبه به میدان بزرگ شهر یعنی میدان «سامانی» که در آن مجسمه بزرگ امیراسماعیل سامانی قرار دارد آمده بودند. این مجلس را تاجیکها «کَنسِرت»kansert می گویند. جمعیت زیادی در میدان سامانی که در روبروی آن مجلس نمایندگان تاجیکستان قرار دارد، گرد آمده بودند. گروههای موسیقی به اجرای برنامه می پرداختند. از هر گوشه ای نوای شادی به گوش می رسید. به طور کلی مردم تاجیک مردمانی شاد و سرزنده هستند.

باری دیدار از دوشنبه فرصت مناسبی بود برای آشنایی با فرهنگ و مردم این شهر. هر چند فرصت دست نداد تا از شهرهای دیگر تاجیکستان چون کولاب، خجند و غیره دیدن کنیم، اما در همین اقامت کوتاه نکات جالبی راجع به فرهنگ این کشور که مشترکات زیادی با فرهنگ اصیل ایرانی دارد، آموختیم

قوانین، آداب و رسوم

1- اتباع جمهوری اسلامی ایران که به منظور جهانگردی به این کشور مسافرت نموده اند می باید از رفت و آمد در داخل شهر پس از ساعت 12 شب، اقامت در منازل اشخاصی که نسبت به آنان شناخت ندارند، شرکت در محافل غیر متعارف و نیز رفتن در مکانهای دور دست بدون هماهنگی و راهنمایی آژانس های مسافرتی اکیدا خودداری نمایند.

2- حمل و استفاده از مواد مخدر و نیز داروهای آرام بخش و ترکیب یافته از مواد مخدر، جرم محسوب می گردد و در صورت کشف مواد مخدر، مجازات سنگین برای افراد در نظر گرفته می شود. با این اوصاف به هموطنان توصیه می شود هنگام سفر به این کشور در پذیرش هر گونه بسته از دیگران دقت لازم را داشته تا دراین خصوص گرفتار سوءاستفاده افراد مغرض نشوند.

3- نیروهای امنیتی در اجرای وظایف خود در سطح شهر خصوصا در هنگام شب رفت و آمدها را کنترل می نماید و در این خصوص گذرنامه و روادید اتباع خارجی را مورد بررسی قرار می دهند. توصیه می شود پس از اطمینان از هویت و عنوان فرد مذکور، مدارک درخواستی را در اختیار وی قرار دهید. لازم است مطلع باشید گاهی اوقات اتباع خارجی در مرکز شهر توسط مردم و افراد عادی متوقف می شوند، این افراد خود را پلیس معرفی می نمایند. آنها مدارک و پول شما را از این طریق به سرقت می برند؛ بنابراین در چنین مواردی ضمن حفظ خونسردی و خودداری از مشاجره و قبل از هر پاسخی از آنان بخواهید شما را به نزیکترین کلانتری و یا پاسگاه پلیس هدایت نمایند.

4- بر اساس قوانین جاری کشور عکس برداری از مراکز دولتی خصوصا مراکز نظامی ممنوع می باشد.

5- برای رانندگی در این کشور می باید گواهینامه ملی آن کشور  یا یک گواهینامه بین المللی (I D P) در اختیار داشته باشید. (I D P) یک مجوز بین المللی برای رانندگی است که دارندگان آن قادر خواهند بود بدون نیاز به گذراندن دوره های آموزش رانندگی یا شرکت در امتحانات راهنمایی و رانندگی در بیش از 160 کشور جهان رانندگی نمایند، مضاف بر اینکه این مجوز به عنوان یک سند معتبر بین المللی، می تواند تعیین و تأیید کننده هویت دارنده آن به شمار آید. اضافه می نماید متقاضیان این نوع گواهینامه می توانند در داخل کشور با مراجعه به نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران معاونت راهنمایی و رانندگی و با ارائه گواهینامه ایرانی معتبر خود، نسبت به دریافت آن اقدام نمایند.

6- به علت عدم وجود قرار داد اتقال محکومین از حبس میان دو کشور، در صورتی که فرد به هر عنوان توسط مقامات قضایی این کشور به زندان محکوم شود، می باید دوران محکومیت خود را در زندان های محلی سپری نماید.

7-  چنانچه به هر دلیل توسط پلیس محل بازداشت شدید بلافاصله از مامورین بخواهید به استناد ماده 36 کنوانسیون وین ناظر بر امور کنسولی، مراتب را سریعا به سفارت یا نزدیکترین سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران اطلاع دهند و چنانچه زبان محل را نمی دانید از امضاء هرگونه اوراق و اسناد خودداری فرمائید. البته می باید مطلع باشید شما در این کشور تحت حاکمیت قوانین و. مقررات محل بوده و وظایف نمایندگی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ارائه خدمات کنسولی به معنای نقض مقررات کشور متوقف فیه نمی باشد.

الزامات ورود و اقامت

1- تحصیل روادید برای سفر به این کشور جهت اتباع کشورمان الزامی است. بر این اساس هموطنان می توانند از نمایندگی این کشور در تهران نسبت به تحصیل روادید اقدام نمایند.

2- در حال حاضر آژانس های توریستی برای تحصیل روادید این کشور با نماینگی آن در تهران ارتباط داشته و نسبت به این امر اقدام مینمایند. توصیه می شود ابتدا در رابطه با فعالیت قانونی آژانس مسافرتی مطمئن شوید.

ورود و خروج ارز با اطلاع مبادی گمرکی و رعایت مقررات بلامانع است. هر مسافر در زمان خروج تا سه هزار دلار می تواند از کشور خارج کند. از این بیشتر باید مبدا وچه مشخص باشد

صدور روادید برای اتباع ایرانی معمولا آسان و توسط سفارت این کشور در تهران انجام می شود ولی مسافر باید طی 72 ساعت پس از ورود به تاجیکستان (اگر در هتل نباشد) محل اقامت خود را در اداره اتباع بیگانه ثبت کند. تمدید روادید از طریق 5 سفارت و یا میزبان امکانپذیر است. ضمنا کسانیکه بدون روادید وارد شوند برای مدت یک هفته روادید و با هزینه 30دلار در فرودگاه برای آنان صادر می شود.

بهداشت

1- سازمان بهداشت جهانی این بیماریهای را در این کشور گزارش نموده است:

هپاتیت A/ سل/ دیفتری/ تب تیفوئید

2- برای سفر به این کشور حتما از تسهیلات مربوط به بیمه مسافر استفاده نمائید. البته باید گفت بیمه های موجود تنها برای موارد پیش بینی نشده بوده و نمی توان از تسهیلات آن برای درمان بیماری های خاص بهره برد.

3- لازم است قبل از سفر به این کشور کنترل نمائید واکسن های چهارگانه (کزاز، دیفتری، فلج اطفال و سرخک) خصوصا اطفال را در تاریخ مقرر زده باشید. همچنین بهتر است قبل از مسافرت خود را در برابر بیماری های تب زرد، تب تیفوئید و هپاتیت نوع A و B واکسینه نمائید.

4- با توجه به وجود بیماری های مسری نظیر هپاتیت B  و ایدز، لازم است ضمن رعایت نکات بهداشتی، از هرگونه ارتباطات غیر مطمئن پرهیز نمائید.

5- سطح بهداشت و مراقبت های پزشکی در تاجیکستان خصوصا در غیر از پایتخت در سطح پائین قرار دارد؛ بنابراین چنانچه نیاز به پیگیری درمانی دارید، ضروری است قبل از سفر و در داخل کشور آن را به نتیجه برسانید.

6- از غذاهای آماده که بعضا با قیمت پائین در بازار های این کشور عرضه می گردد پرهیز نموده وحتی الامکان از آب های بسته بندی جهت مصارف خود استفاده کنید.

7- جهت کسب اطلاعات بیشتر و آگاهی از جدول مربوط به بیماری های موجود در این کشور می توانید به سایت بهداشت جهانی:  www.who.int/countries/en/ مراجعه نمائید.

شرایط سفر و اطلاعات سودمند

1- آن دسته از اتباع  کشورمان که قصد تجارت در این کشور را دارند برای رعایت بیشتر جوانب احتیاط قبل از هر اقدامی لازم است با سفارت جمهوری اسلامی ایران و کارشناسان اقتصادی آن هماهنگی صورت گیرد. 

2- پائین بودن استاندارد جاده ها و خطر رانندگی در شب باید مد نظر اتباع جمهوری اسلامی ایران که با خودروی شخصی در این کشور مسافرت می نمایند قرار گیرد.

3- در بدو ورود به این کشور چنانچه در شهر دوشنبه اقامت نمودید، سعی کنید در اولین زمان ممکن آدرس نمایندگی جمهوری اسلامی ایران را که به همین منظور در اختیار شما قرار گرفته است، پیدا نمائید تا در صورت وقوع حادثه و یا نیاز به مراجعه، دچار مشکل نشوید.

4- چنانچه در این کشور دچار حوادثی مثل سرقت پول یا مدارک مسافرتی شدید، ضروری است قبل از هر کار موضوع را به اطلاع پلیس محل برسانید و گزارش پلیس را در این رابطه دریافت نمائید. بدیهی است گزارش رسمی پلیس، به شما امکان خواهد داد موضوع را در نهاد های مربوطه به نحو موثرتری پیگیری نمائید.